Δεν είναι επίσης τυχαίο το γεγονός πως το 2001 είναι η αφετηρία της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας της περιόδου 2001 - 2004, καθ' οδόν προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004.

Η Ελλάδα που τιμάται και παρουσιάζεται στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης είναι μία σύνθετη Ελλάδα : Η σημερινή Ελλάδα της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, του μεταβιομηχανικού μοντέλου ανάπτυξης. Η Ελλάδα που διεκδικεί τη δική της θέση στη νέα οικονομία και την ψηφιακή εποχή. Από την άλλη φυσικά πλευρά είναι η Ελλάδα της ιστορικής και πολιτιστικής διαχρονίας. Η Ελλάδα του Κυκλαδικού και Μινωϊκού πολιτισμού, των Κλασικών Χρόνων, του Βυζαντίου, του ρομαντισμού και του φιλελληνισμού του 19ου αιώνα, η Ελλάδα του ταραγμένου και γοητευτικού 20ου αιώνα, του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της κατοχής και της Αντίστασης, του εμφυλίου πολέμου και της δικτατορίας του 1967, η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.

Μέσα σ' αυτή τη σύνθετη μήτρα βρίσκεται η πηγή έμπνευσης της ελληνικής πεζογραφίας και ποίησης που ανέδειξε δύο Βραβεία Νόμπελ τα τελευταία 40 χρόνια. Η Ελλάδα του Σολωμού, του Παπαδιαμάντη, του Καβάφη, του Καζαντζάκη, του Σεφέρη, του Ελύτη, του Ρίτσου. Όλοι αυτοί είναι παρόντες στην Φραγκφούρτη του 2001 μαζί με Έλληνες συγγραφείς γεννημένους τη δεκαετία του 1970 ή του 1980. Με Έλληνες επιστήμονες, δοκιμιογράφους, θεωρητικούς και κριτικούς της λογοτεχνίας, με συγγραφείς χρηστικών βιβλίων για την Ελλάδα του τουρισμού, του πολιτισμού, της καθημερινής ζωής, της οικονομίας.
Η Ελλάδα έρχεται στην Φραγκφούρτη ολόκληρη, μαζί δηλαδή με τους συγγραφείς και τη βιβλιοπαραγωγή του απόδημου ελληνισμού, ένα σημαντικό και δημιουργικό τμήμα του οποίου αγωνίστηκε, επιβίωσε και προσέφερε τον κόπο και τη γνώση του εδώ στη Γερμανία.

"Νέοι δρόμοι για την Ιθάκη" είναι το κεντρικό σύνθημα της ελληνικής παρουσίας στη Φραγκφούρτη. Νέοι δρόμοι για την Ιθάκη του Ομήρου αλλά και του Καβάφη. Για την Ιθάκη που ο καθένας έχει στη μνήμη και το όνειρό του. Η αναζήτηση, η περιπλάνηση, ο νόστος η επιστροφή, είναι λέξεις που παραπέμπουν στην οικουμενικότητα και την ευελιξία, στα δύο δηλαδή μέγιστα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας που αποκτούν όλη τους τη σημασία στη σημερινή εποχή της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Αυτή λοιπόν η σύνθετη και πραγματική Ελλάδα είναι ταυτόχρονα και η Ελλάδα του Βιβλίου. Του βιβλίου ως θησαυροφυλακίου της μνήμης και της γνώσης, ως πεδίου του πολιτισμού και της ιστορίας.

Οι νέοι δρόμοι για την Ιθάκη είναι όμως ταυτόχρονα και δρόμοι ψηφιακοί που διατρέχουν το διαδίκτυο. Οι νέες τεχνολογίες μπορεί να αλλάζουν, με γρήγορους ρυθμούς, τα δεδομένα της παραγωγής και της εμπορίας του βιβλίου, υποτάσσονται όμως στην βασική ανάγκη να υπάρχει πάντα το βιβλίο ως σώμα του πολιτισμού.

Αυτές, λοιπόν, οι διάφορες όψεις της σύνθετης Ελλάδας του 2001 παρουσιάζονται στη Φραγκφούρτη σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα πεδία, μέσα και έξω από τους φιλόξενους χώρους της Έκθεσης, στον θαυμάσιο χώρο του forum και στο ελληνικό περίπτερο, σ' όλα σχεδόν τα μουσεία και τις μεγάλες μουσικές και θεατρικές αίθουσες της πόλης της Φραγκφούρτης. Πολλές από τις εκδηλώσεις αυτές - που θα τιμήσει με την παρουσία του ο Έλληνας Πρωθυπουργός, και ελπίζουμε ο Γερμανός Καγκελάριος - διοργανώνονται υπό την αιγίδα της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και εκπέμπουν το δικό της μήνυμα που είναι η αναζήτηση "Ενός Πολιτισμού των Πολιτισμών". Ενός πολιτισμού της ειρήνης, της κοινωνικής συνοχής, ενός πολιτισμού που συνδέει την παράδοση με τη νεωτερικότητα και την μετανεωτερικότητα, ενός πολιτισμού που αφομοιώνει τα στοιχεία της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Η προετοιμασία της ελληνικής παρουσίας στη Φραγκφούρτη ήταν το ευτυχές αποτέλεσμα της συστηματικής και υπεύθυνης δουλειάς μίας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, με επικεφαλής τον καλό φίλο και εκλεκτό συνάδελφο Γιώργο Ρωμαίο.

Τους ευχαριστώ όλους από βάθους καρδιάς και τους συγχαίρω για τη δουλειά τους. Ιδιαίτερα όμως θέλω να μνημονεύσω την πολύτιμη συνεργασία των Ελλήνων εκδοτών και ιδίως του προέδρου της Ομοσπονδίας τους, του Γιώργου Δαρδανού.

Οι άνθρωποι της Διεθνούς Έκθεσης της Φραγκφούρτης ήσαν εξαρχής οι στυλοβάτες όλης αυτής της προσπάθειας, αρχής γενομένης από τον πρώην διευθυντή της Έκθεσης και ιδιαίτερα αγαπητό στην Ελλάδα Πέτερ Βάιτχας που τον διαδέχτηκε επάξια ο σημερινός ευγενικός και εκλεκτός οικοδεσπότης μας, ο Λορέντζο Ρούντολφ. Του εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες της Ελληνικής Κυβέρνησης και τον παρακαλώ να τις μεταφέρει σε όλο το επιτελείο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης.

Φραγκφούρτη 20/6/2001