• Ομιλία του Προέδρου της Oργανωτικής Επιτροπής
  "Φραγκφούρτη 2001" κ. Γεώργιου Ρωμαίου
  Κατά την παρουσίαση της συμμετοχής της Ελλάδας ως
  τιμώμενης χώρας στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης.
  Συνέντευξη Τύπου 20ης Ιουνίου 2001,Deutsche Bibliothek Frankfurt
  

Η Ελλάδα, χώρα μικρή μεν, αλλά διαχρονικά παρούσα στον πολιτισμό, χώρα που βρίσκεται σε συγχρονισμό με τις εξελίξεις στην κοινωνία και στην τεχνολογία, είχε να αποφασίσει ποιο δρόμο θα επιλέξει για να αποδώσει τη σημερινή μορφή της ως τιμώμενης χώρας στην ΔΕΒΦ.

Η αναφορά στην Αρχαιότητα, στο Βυζάντιο και στη Νεότερη Ελλάδα, θα ήταν η συνήθης προσέγγιση. Μέσα από αυτή τη διαδρομή, θα είχαμε τη βεβαιότητα της υπενθύμισης μιας κληρονομιάς, που ανήκει πια στο σύνολό της ανθρωπότητας και που κάθε μέρα μας εκπλήσσει με τον πλούτο της, καθώς νέα στοιχεία από ανασκαφές, αρχεία και έργα τέχνης έρχονται στο φως. Σκεφτήκαμε πως αν αυτή η προσέγγιση θα ήταν ασφαλής, θα ήταν ταυτόχρονα εξαιρετικά δύσκολο να περιοριστεί στις λίγες μέρες που διαρκεί η ΔΕΒΦ. Είναι προφανές πως αν θα θέλαμε να δώσουμε έστω και μια περιορισμένη εικόνα της ελληνικής πορείας από το παρελθόν προς το μέλλον, θα χρειαζόμαστε μήνες και όχι μέρες τιμώμενης χώρας.
Λαβαίνοντας υπόψη τον εμπορικό χαρακτήρα της ΔΕΒΦ και το γεγονός πως ο χρόνος των επισκεπτών είναι περιορισμένος, αποφασίσαμε να δώσουμε την εικόνα του πολιτισμού της σημερινής Ελλάδας, όπου το παρόν ζει και στηρίζεται στο παρελθόν, αλλά και όπου το μέλλον φτιάχνεται από αυτό το συνδυασμό παρόντος και παρελθόντος, που το καθιστά κτήμα μιας κοινωνίας ευρύτερης, δηλαδή της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Υπό αυτή την έννοια, βασικός κορμός της παρουσίας του σημερινού ελληνικού πολιτισμού είναι οι εκδηλώσεις που θα οργανωθούν στο Forum, το χώρο που η Ελλάδα θα εγκαινιάσει. Γι' αυτό εξάλλου το λόγο θα θέλαμε να αφήσουμε το ίχνος μας στο Forum. Έχουμε λοιπόν συμφωνήσει με τη Γενική Διεύθυνση της ΔΕΒΦ να τοποθετήσουμε, στο χώρο μπροστά στο Φόρουμ, στο χώρο που ήδη ονομάζεται Αγορά, ένα γλυπτό του παγκοσμίως γνωστού Έλληνα γλύπτη Τάκη, που θα αναφέρεται βέβαια στο βιβλίο.

Στο Forum θα στεγάσουμε 25 διαφορετικές εκδηλώσεις, που η μία θα συνδέεται με την άλλη και όπου η τεχνολογία, τα πολυμέσα θα παίζουν καθοριστικό ρόλο. Στην ουσία, θα πρόκειται για μια πολιτιστική διαδρομή, που ο επισκέπτης, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του, θα μπορεί να διανύσει σε σύντομο χρόνο ή να σταθεί σε συγκεκριμένα σημεία που του κινούν την προσοχή.

Ένα τέτοιο σημείο είναι το Αμφιθέατρο, όπου, με τη μορφή διαρκούς ροής, θα υπάρχουν σύντομες εκδηλώσεις μουσικής, παρουσίασης συγγραφέων, αλλά και προγράμματα συζητήσεων, που στοχεύουμε να δώσουν το στίγμα της ελληνικής προοπτικής κατά τον 21ο αιώνα.

Οι εκδηλώσεις εκτός του Forum είναι ένα είδος συνέχειας των εκδηλώσεων εντός του Φόρουμ και οργανώνονται στην Alte Oper, στην Πινακοθήκη Schirn Kunsthalle, στο Ikonenmuseum και Dommuseum, στο Εβραϊκό Μουσείο, έτσι που, κατά κάποιο τρόπο, να δημιουργείται ένα δίκτυο γεγονότων, μια άλλη πολιτιστική διαδρομή, εκτιμώντας πως το κοινό της ΔΕΒΦ διαφέρει από το ευρύτερο κοινό της πόλης, που ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό. Αυτή η σχέση εντός και εκτός της ΔΕΒΦ θα επιτρέψει να δημιουργηθεί πολλαπλασιαστικό όφελος, ώστε να διατηρηθεί έντονο το ενδιαφέρον των ΜΜΕ και να μπορέσει η ΔΕΒΦ να σημειώσει μιαν ακόμη επιτυχία, επικοινωνιακή και συμμετοχής κοινού, όπως συνέβη σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της.

Όπως είναι φυσικό, επιδιώξαμε να έχουμε μιαν ευρύτερη παρουσία από άποψη χώρου στο εθνικό μας περίπτερο (Halle 5). Εκεί, όπου πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις για την αγορά και πώληση δικαιωμάτων, θέλουμε ο χώρος να είναι ζωντανός, όπως το καταφέραμε και πριν από ένα χρόνο, όπου δοκιμάζαμε τις δυνάμεις μας. Στο εθνικό περίπτερο λοιπόν θα έχουμε πρόσθετες εκδηλώσεις, παρουσιάσεις συγγραφέων κυρίως. Θα πρόκειται για γεύσεις ελληνικής λογοτεχνίας, που θα αναπτυχθούν σε ευρύτερο πλαίσιο, σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει διαμορφώσει το ΕΚΕΒΙ, όχι μόν για την περίοδο της ΔΕΒΦ, αλλά και για όλο το χρόνο. Μας έχει δοθεί συχνά η ευκαιρία να τονίσουμε πως η παρουσία της Ελλάδας στην ΔΕΒΦ το 2001 δεν αποτελεί το τέλος μιας προσπάθειας, αλλά, τελείως αντίθετα, της αρχή της συστηματοποίησης της προβολής της ελληνικής λογοτεχνίας στο ευρωπαϊκό και διεθνές κοινό.

Υπό αυτό το πρίσμα, όλοι οι φορείς συνεργάστηκαν υπό το Ελληνικό ΥΠΠΟ, ώστε να γίνουν συντονισμένα βήματα συνέργιας. Η Ομάδα εργασίας, που συστήθηκε με Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει εκπροσώπους όλων των ενδιαφερομένων και προσωπικότητες των Γραμμάτων. Ο καταμερισμός των ευθυνών χωρίζεται σε τέσσερις τομείς:

Α. Το Οργανωτικό και διαχειριστικό σκέλος, που τελεί υπό την καθοδήγηση και τον έλεγχό της Ομάδας Εργασίας για το πρόγραμμα εκδηλώσεων στο Φόρουμ και εκτός αυτού. Υπό αυτή την έννοια, το κατασκευαστικό μέρος στο Φόρουμ αποτέλεσε αντικείμενο ξεχωριστής φροντίδας, που απέσπασε τον έπαινο των αρχών και στελεχών της ΔΕΒΦ

Β. Το σκέλος της παρουσίασης των εκδοτών στο χώρο Halle 5, που έχει αναλάβει η ΠΟΕΒ.

Γ. Το σκέλος της παρουσίασης και προβολής των συγγραφέων, που αποτελεί αντικείμενο του ΕΚΕΒΙ.

Δ. Το επικοινωνιακό σκέλος στηρίζεται στη μακροχρόνια στρατηγική της θεώρησης της Φραγκφούρτης 2001 ως αφετηρίας της συνεκτικής προβολής του ελληνικού βιβλίου στη διεθνή σκηνή. Γι' αυτό το λόγο έχει δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα με γερμανούς ειδικούς, με τους οποίους αναπτύσσουμε στοχευμένες ενέργειες, όπως π.χ. το Blue Book, που προωθεί Έλληνες συγγραφείς με πρωτότυπο τρόπο.

Θεωρήσαμε πως όλα αυτά έπρεπε να έχουν ένα κομβικό σημείο στη Φραγκφούρτη. Γι' αυτό ετοιμάσαμε και στελεχώσαμε ένα τοπικό γραφείο, αφενός για την παροχή πληροφοριών προς τα ΜΜΕ, τους εκδότες και άλλους παράγοντες του βιβλίου και αφ' ετέρου για την άμεση αντιμετώπιση κάθε προβλήματος που μοιραία αναμένεται να προκύψει.

Όπως είναι κατανοητό, η προσπάθειά μας είναι ειλικρινής και σοβαρή. Την καθιστά ακόμα πιο έντονη το γεγονός πως η συνεργασία μας με την ΔΕΒΦ θα αποτελέσει μια καρποφόρα για όλους υπόθεση.

Φραγκφούρτη 20/6/2001