Αναζήτηση

Μια χώρα με μακρόχρονη ιστορία παρουσιάζει τους σύγχρονους συγγραφείς της

Το βιβλίο στην Ελλάδα...
...και στον κόσμο!


Εκδηλώσεις

Τύπος
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΠΟΙΗΣΗ

ΑΝΘΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ


Photo: © E.KE.BI, 2001. Μητρόπουλος


Βιογραφικό Σημείωμα

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Τελείωσε το Γαλλικό Λύκειο και στη συνέχεια σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Από το 1972 ζει μόνιμα στην Αθήνα και εργάζεται ως επιμελήτρια φιλολογικών και καλλιτεχνικών εκδόσεων. Έχει συνεργαστεί κυρίως με το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας όπως και με τους εκδοτικούς οίκους "Κέδρος" και "Καστανιώτης". Δίδαξε ελληνική γλώσσα σε αμερικανούς φοιτητές για τέσσερα χρόνια στο Study in Greece Αθηνών.

Η πρώτη ποιητική της συλλογή Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο κυκλοφόρησε το 1997. Ποιήματα της συλλογής αυτής διαβάστηκαν στον πολιτιστικό σύλλογο της Πάτρας "Πολύεδρο". στην εκδήλωση τα ποιήματα σχολίασε η Λίζυ Τσιριμώκου, καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο ΑΠΘ.
Το 2000 κυκλοφόρησε τη δεύτερη ποιητική της συλλογή Ο ρυθμός ζεστός.

Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά "Εντευκτήριο" και "Ποίηση". Επίσης ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά από την Dadi Sideri-Speck και συμπεριληφθεί στους ανθολογημένους τόμους ελλήνων και ξένων ποιητών Neue Sirene (Zeitschrift fur Literatur) και Unter dem Gewicht der Vorter Griechische Lyrik der Gegenwart).
Έχει κληθεί στο "Συμπόσιο για λογοτεχνικές δραστηριότητες" του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών της Lund, όπου και θα διαβαστούν ποιήματά της μεταφρασμένα στα σουηδικά. Επίσης έχει προσκληθεί να διαβάσει ποιήματά της από τον καλλιτεχνικό σύλλογο "Στέγη Πολιτιστικών Εκδηλώσεων" στη Στοκχόλμη.


ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο. Αθήνα, Άγρα, 1997, σελίδες 46, ISBN 960-325-196-8.

Ο ρυθμός ζεστός, Αθήνα, Άγρα, 2000, σελίδες 61, ISBN 960-325-340-5.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Α. Σε ελληνικά περιοδικά

1) Εντευκτήριο τευχ. 44, φθινόπωρο 1998, 7 ποιήματα. Εκδότης Γ. Κορδομενίδης. Θεσσαλονίκη ISSN 1105-4190.

2) Εντευκτήριο τευχ. 48, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 1999, 1 ποίημα, σελ.38-40. Εκδότης Γ. Κορδομενίδης. Θεσσαλονίκη. ISSN 1105-4190.

3) Ποίηση (εξαμηνιαίο περιοδικό για την ποιητική τέχνη) τευχ. 15, φθινόπωρο-χειμώνας 2000, 2 ποιήματα. Εκδότης Νεφέλη. ISSN 1106-0476.

4) Εντευκτήριο τευχ. 53, Ιανουάριος - Μάρτιος 2001, 5 ποιήματα. Εκδότης Γ. Κορδομενίδης. Θεσσαλονίκη. ISSN 1105-4190.

Β. Μεταφρασμένα ποιήματα στα γερμανικά στους τόμους
1) Neue Sirene (Zeitschrifr fur Literatur) εκδότης περιοδικό Neue Sirene, μετάφραση Dadi Sideri-Speck, τευχ. 8, σελίδες 146-155. Μόναχο 1998. ISSN 0945-9995.

2) Unter dem Gewicht der Vorter. Griechische Lyrik der Gegenwart. Εκδ. Romiosini - Zweisprachig, μετάφραση Dadi Sideri - Speck, σελίδες 150-157. Κολωνία 1999. ISBN 3-929889-96-4.


Η ποιήτρια Ανθή Μαρωνίτη

Η Ανθή Μαρωνίτη είναι μια σχετικά νέα, τετραετής μόλις, παρουσία στα ελληνικά λογοτεχνικά πράγματα, αφού, εκτός από τις δημοσιεύσεις της σε περιοδικά, έχει κυκλοφορήσει δύο ποιητικές συλλογές το 1997 (Λίγο πριν κόψει το Χαμόγελο) και το 2000 (Ο ρυθμός ζεστός). Η πρώτη περιλαμβάνει τριανταπέντε μικρά, ελάχιστης έκτασης ποιήματα, που η Λίζυ Τσιριμώκου έχει εύστοχα χαρακτηρίσει "στοιχεία άτακτα ενός σύμπαντος, ωστόσο, συνεκτικού και σταθερού", που "σώζουν εν τέλει κάτι από το ανάλαφρο και ακαριαίο άγγιγμα του χάι-κου" . Τα εικοσιένα συν ένα (το πεζό ποίημα ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ) ποιήματα της δεύτερης συλλογής είναι περισσότερο εκτεταμένα, παραμένοντας πάντως σύντομα και σφιχτά βέλη έντονων εντυπώσεων "σε τόξο έτοιμο να λυθεί", σύμφωνα με προσφιλές μοτίβο της συλλογής αυτής.
Η νεαρή και ευσύνοπτη παρουσία της Μαρωνίτη στη σύγχρονη ελληνική ποίηση πετυχαίνει να κομίσει σ' αυτήν υλικά ερεθιστικά αφού και οι δύο συλλογές χαρακτηρίζονται από τρεις τουλάχιστον σπάνιες αρετές: πρώτον, καταφέρνουν να συμπεριλάβουν, να χτίσουν, μέσα σε περιορισμένη έκταση σημαντικά πηγάδια που αξίζει τον κόπο να βυθομετρήσει ο αναγνώστης -στον οποίο μάλιστα με μεγάλη προσοχή και διακριτικότητα απαιτείται ο δέων σεβασμός που του οφείλεται ως "τρίτου", ως παρατηρητή -: ο χρόνος, ο θάνατος, τα χρώματα, το εγώ και η άλλη, τα ποιήματα ποιητικής, η αναίρεση του έρωτα. Δεύτερον, τα ποιήματα ακόμη και με τη μορφή της πιο ιδιωτικής εξομολόγησης, υπακούουν σε θαυμαστή πειθαρχία ύφους και ρυθμού, χωρίς αυτό καθόλου να στεγνώνει το αίσθημα που μεταδίδουν, αντίθετα γίνονται με τον τρόπο αυτό πιο δηλητηριώδη, πιο δραστικά. Τρίτον, ο συνδυασμός των πιο πάνω, της ακραίας λιτότητας ύφους και του πλούσιου περιεχομένου σφυρηλατεί ένα γλωσσικό εργαλείο ευαίσθητο και ακριβές, και έτσι η Μαρωνίτη κατορθώνει να παραδώσει σε καιρούς δύσκολους μια γλώσσα λειτουργική, ανανεωμένη, ανακουφισμένη, φρέσκια χωρίς πράγμα που έχει μεγάλη ανάγκη η σύγχρονη ποίηση.
Όσο για το "φύλο" της ποίησης αυτής: μια που το ερώτημα τίθεται συνήθως όταν το υποκείμενο της συγγραφής είναι γένους θηλυκού, και χωρίς να είμαι καθόλου σίγουρη για το τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο "γυναικεία ποίηση", δεν μπορώ να μη διακρίνω τη συγγένεια του σημαντικού κατά τη γνώμη μου (και τεχνικά άριστου ποιήματος) ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ (δεύτερη συλλογή) αλλά και των WINNIE (πρώτη συλλογή) Ο ΣΤΟΧΟΣ, ΙΙ και Η ΑΛΛΗ, ΙΙ (δεύτερη συλλογή) με ποιήτριες όπως π.χ. με τις Σέξτον, Πλαθ, Μπάχμαν.
Ιδιαίτερα γοητευτικός και δυναμικά πρωτότυπος είναι ο τρόπος που η Α.Μ. αναμετριέται με το θάνατο, τον οποίο "δουλεύει" επίμονα, με την ευφάνταστη κινητικότητα ενός ζωγράφου. Είναι παράξενο πόσο αποφασιστική είναι η αναμέτρηση αυτή, χωρίς να γίνεται μελοδραματική στη μεγάλη συγκίνηση: "Όμως ο θάνατος του καθενός χωρίζει /και άγρια το χώρο του απαιτεί" (ΤΩΡΑ). Η το ποίημα ΑΝΑΙΡΕΣΗ, όπου αναπαράγεται υποδειγματικά το δράμα του Ορφέα και της Ευριδίκης: "Γιατί ο πόθος/πόθος φονιάς από βλέμμα πόθο/νικήθηκε". Στίχοι γραμμένοι για το ανείπωτο αλλά φτιαγμένοι για να διαβαστούν, να αποστηθιστούν, να συζητηθούν: ικανοί δηλαδή να δικαιώσουν τη διαμεσολαβητική φύση της ποιητικής εργασίας.
Με όλα τα στοιχεία αυτά η Μαρωνίτη επιβεβαιώνει με θετικό τρόπο κενά υπαρκτά ως τώρα και διαγράφει με μιαν υπόσχεση σαφήνειας την πιθανότητα, τη δυνατότητα της πλήρωσής τους, από την ίδια και από όσους και όσες εργάζονται σε παρόμοια τροχιά: έτσι που, με τη συνεισφορά της, να γίνεται περισσότερο ψηλαφητό ένα σημείο ισορροπίας και ωρίμανσης της σύγχρονης ελληνικής γραφής και, ανάλαφρα αλλά με προσοχή, τα "πράγματα" να αντιμετωπίζουν το μέλλον τους από σημείο μεγαλύτερης ευστάθειας.

ΜΑΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ
Φιλόλογος

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία της ΑΝΘΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗ
(αποσπάσματα από κριτικές)

Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο. Αθήνα, Άγρα, 1997. Σελ. 46 ISBN: 960-325-196-8

Τα ποιήματα της Ανθής Μαρωνίτη, που εμφανίζεται για πρώτη φορά στα γράμματα, αποτελούν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη: για το καλό τους γούστο, την υποψιασμένη τους γλώσσα και την τεχνική τους αρτιότητα. Έκπληξη όμως, εξίσου ευχάριστη, αποτελεί και ο τρόπος με τον οποίο αναδεικνύεται η αισθηματική αγωγή του βιβλίου, που είναι εγκατεστημένη σε κάθε στίχο του…
Η συλλογή της Μαρωνίτη μας εξασφαλίζει, νομίζω, από την πρώτη στιγμή σταθερό βηματισμό, σ' ένα πεδίο όπου όμορες και αντίθετες δυνάμεις συντονίζονται λειτουργικά μεταξύ τους, για να χτίσουν ένα σφιχτά δεμένο και με γερούς αρμούς σύνολο…
Το πρώτο που θα έλεγα, αρχίζοντας την ανάγνωση του βιβλίου, είναι ότι ο λόγος της Μαρωνίτη είναι ένας καθαρώς λυρικός λόγος, με πολλές εικόνες και αισθήσεις, με πυκνά χρώματα και διαυγή αντικείμενα, με άπλετο φως και μαλακές, κάθε άλλο παρά θαμπές ή δυσοίωνες φωτοσκιάσεις. Και ο αφηγητής που ακούγεται μέσα σε αυτόν τον λόγο κρατάει τη φωνή του σε χαμηλή κλίμακα, χωρίς όμως και να την κάνει υποτονική ή αναιμική, όπως όλο και συχνότερα συμβαίνει τα τελευταία χρόνια σε ποικίλων ειδών sotto voce δοκιμές. Η χαμηλή φωνή και ο λυρικός λόγος της Μαρωνίτη στηρίζονται σε μιαν ευκίνητη και διαρκώς δρώσα ακουστική ή εικονοποιία, που ερεθίζει αμέσως το βλέμμα και το αυτί του αναγνώστη με τα εύρωστα σήματά της…
Η Μαρωνίτη δεν μιλάει από τη σκοπιά του κατεσταλμένου φύλου που διεκδικεί τα δικαιώματά του ή που πενθεί για την απόρριψή του από τον κόσμο. Η δική της σκοπιά είναι η σκοπιά της γυναικείας διαφοράς· και τούτη, εκ νέου, όχι κατά τη έννοια που δίνει η Τζούλια Κρίστεβα στον όρο - μια μαχόμενη, σχεδόν στρατευμένη διαφορά- αλλά κατά την έννοια του καθημερινού γυναικείου βιώματος: όπως δημιουργείται στο σπίτι και στην κοινότητα, όπως αναδύεται από τη λειτουργία του σώματος, όπως προκύπτει από τις ερωτικές σχέσεις (ή από την απουσία τους)…
Και μια τέτοια ομορφιά δεν έχει, πιστεύω, χρεία περαιτέρω συστάσεων: το παιχνίδι της, που ξέρει να τέρπει άμα και να συγκινεί, είναι έτι και αλλιώς όλο δικό της - και, το σημαντικότερο, εξ ολοκλήρου κερδισμένο.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ Νο 39,
Καλοκαίρι - φθινόπωρο 1997

Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο

"Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο" τιτλοφορείται η ποιητική συλλογή της Ανθής Μαρωνίτη. Λιτή, τίμια και απροσδόκητη κατάθεση ευαισθησίας. Τα 35 ολιγόστιχα ποιήματα του βιβλίου ( τα εκτενέστερα από αυτά δεν υπερβαίνουν τους δέκα στίχους) συνιστούν ψηφίδες εμπειριών και βιωμάτων, που ανακαλούνται στη μνήμη, χωρίς να προσποιούνται και χωρίς να εκβιάζουν με φραστικά σχήματα το ποιητικό αποτέλεσμα…

Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Ποιητής, βιβλιογράφος
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 26-7-1997


Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο

Διαβάστε την ποιητική συλλογή της Ανθής Μαρωνίτη "Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο". Κάθε ένα από τα τριάντα πέντε ολιγόστιχά της ποιήματα δημιουργεί συνθήκη αρμονίας και πληρότητας καθώς εύστοχες και στοχαστικές λεκτικές - νοηματικές συζεύξεις συνθέτουν ευδιάκριτες εικόνες και γεννούν συγκινήσεις.

Ελισάβετ Κοτζιά
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 1-2-1998


Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο

Θέλω εκ προοιμίου να ομολογήσω την αμείωτη έκπληξή μου μπροστά στους στίχους της Ανθής Μαρωνίτη όσες φορές και όπως και αν τους διάβασα και τους ξαναδιάβασα: διαγωνίως, κλεφτά, λαίμαργα, προσεκτικά. Πως; πόθεν; πότε ξεφύτρωσαν αυτά τα ύπουλα άνθη ("κόκκινο λουλούδι με κάλυκα φαρμακερό"), τα άγρια και ζιζάνια χόρτα στους νοικοκυρεμένους κήπους της σημερινής μας ποίησης, προσεκτικά θαρρείς με διαβήτη- γεωμετρημένους; Πρόκειται για έκπληξη που τη μοιράζομαι, υποθέτω, με πολλούς. μόνο που σε μένα έλαχε σήμερα το άχαρο έργο να σπρώξω λίγο πιο πέρα το επιφώνημα της αμηχανίας, το σκίρτημα της έκπληξης, και να επιχειρήσω να τιθασεύσω, να διευθετήσω κάπως αυτές τις ενστικτώδεις αντιδράσεις.
"Το ποίημα γράφει τον ποιητή του": η σοφή ρήση ενός ελάσσονος του γαλλικού υπερρεαλισμού μου φαίνεται πως είναι καλή αφετηρία για την περιδιάβασή μας στον ποιητικό ανθόκοσμο της Ανθής. Η μικρή σοδειά της, οι λίγοι, ελάχιστοι, στίχοι μιας πρώτης γνωριμίας συνθέτουν ήδη ένα συγγραφικό πρόσωπο. Εδώ και έναν χρόνο περίπου, το "λιγνό δρεπάνι" της ποίησης έκοψε και μας χάρισε ένα Χαμόγελο, μας φανέρωσε, μας σύστησε την ποιήτρια Ανθή Μαρωνίτη.
Τα ποιήματα του Χαμόγελου είναι βραχύμορφα, ιαπωνικής λιτότητας, σαν συνθηματικές σημειώσεις ενός κρυφού, προσωπικού ημερολογίου.
Τα ποιήματα αυτά, στοιχεία άτακτα ενός σύμπαντος, ωστόσο, συνεκτικού και σταθερού, σώζουν εν τέλει κάτι από το ανάλαφρο και ακαριαίο άγγιγμα το χάι-κού. δεν θεωρώ άλλωστε τυχαίο τον τίτλο "Σούσι" και τη παρουσία της κερασιάς σε ένα από τα πιο "προσωπικά" κομμάτια της συλλογής.
Θεωρώ πως η τιτλολογική επινοητικότητα είναι ένας άλλος σημαντικός συντελεστής αυτής της ποίησης. οι ευρηματικοί τίτλοι άλλοτε συμπυκνώνουν στο έπακρο την αίσθηση που έπεται και αναπτύσσεται στο ποίημα σαν μια σταγόνα που μέσα της ιριδίζει όλη η γκάμα του φωτός, άλλοτε ανοίγουν έναν άλλο κόσμο, παράπλευρο, διευρύνοντας απρόσμενα τον χώρο του ποιήματος, που βρίσκεται έτσι να παίζει σε δύο επίπεδα - καλύτερα, σε δύο μουσικά κλειδιά. πάντως, σε καμιά περίπτωση δεν είναι απλώς διακοσμητικοί, συμβατικά, "παρακειμενικά" στοιχεία: αποτελούν λειτουργικά και αναπόσπαστα μέρη του ποιήματος, είναι σχεδόν το έτερον ήμισύ του…
Η λακωνική, μινιμαλιστική ποίηση της Ανθής Μαρωνίτη οδηγεί, μέσω του λόγου, σε μια κατάσταση σιωπής, που γίνεται η ουσιαστική πηγή του ρήματος: πρόκειται δηλαδή για μια γλώσσα διάτρητη από τη σιωπή, η οποία τη λεπταίνει, τη σμιλεύει, την κάνει διάφανη και δαντελένια στο φως…

Λίζυ Τσιριμώκου
Καθηγήτρια Συγκριτικής Γραμματολογίας
στο Παν/μιο Θεσ/κης
Περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Νο 44, Φθινόπωρο 1998


Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο

…Σημειώνω και κλείνω την καλύτερη νέα παρουσία της χρονιάς. το "Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο" της Ανθής Μαρωνίτη - μια λεπτού και ιδιαιτέρως ευαίσθητου γούστου λυρική ανθοδέσμη.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 25-12-1997


Ο ρυθμός ζεστός. Αθήνα, Άγρα, 2000. Σελ. 61. ISBN: 960-325-340-5

…Τα ποιήματα του πρώτου βιβλίου της Ανθής Μαρωνίτη συμπύκνωναν κρίσιμες εμπειρίες και ανάλογα βιώματα, με λόγο χαμηλόφωνο, σχεδόν ψιθυριστό, στερημένο από στολίδια και καμώματα που να εκβιάζουν την ποιητικότητα. Η ίδια φωνή ακούγεται, πάντα χαμηλότονη αλλά και σταθερά ευκρινής, στη νέα ποιητική της συλλογή. Κι ενώ διατηρεί, κατά παράδοξο τρόπο, στο ακέραιο τον προσωπικό της χαρακτήρα ταυτοχρόνως δημιουργεί έντονη την αίσθηση ότι όσα λέει αφορούν και τον κόσμο και τη ζωή του αναγνώστη…
Ο κατασταλαγμένος, πυρηνικός σχεδόν, ποιητικός λόγος της Ανθής Μαρωνίτη αφήνει την υποψία ότι αυτά τα ποιήματα δεν γράφτηκαν λέξη-λέξη και στίχο-στίχο. αντίθετα, πιστεύει κανείς ότι τα ποιήματα της δόθηκαν - προκλητικότερα: της χαρίστηκαν) με κάποιον, μεταφυσικό σχεδόν, τρόπο. Και τα δύο βιβλία μαζί, αλλά και το καθένα χωριστά, δημιουργούν την εντύπωση μιας αχειροποίητης ποίησης…
Η φωνή της είναι η κατασταλαγμένη φωνή του ανθρώπινου όντος που γεύτηκε τις εμπειρίες της ζωής με το κουτάλι.
Πρόκειται για φωνή που κουβαλάει την κούραση και τη μετρημένη απαισιοδοξία του ανθρώπου ο οποίος γνώρισε τη ζωή κι από την καλή κι από την ανάποδη, αλλά δεν αφήνεται στη σκοτεινιά. αξιοποιεί τη γνώση του και την κάνει ωριμότητα, ανάγοντας κάθε φορά το ειδικό στο γενικό κι επιστρέφοντας πάλι από το γενικό στο επιμέρους.
Τα ποιήματα της Μαρωνίτη μοιάζουν με συνθέσεις ιαπωνικού μινιμαλισμού. Ανοίγουν και κλείνουν σαν τροπικά φυτά, δίνοντας την αίσθηση άλλοτε μιας εξομολόγησης που την κρυφακούς κι άλλοτε μιας εκμυστήρευσης που σου γίνεται κατά μέτωπον, σαν κι αυτές που εμπιστεύεται κανείς στο απόκρυφο ημερολόγιό του.

Γιώργος Κορδομενίδης
Συγγραφέας, εκδότης
Περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Αρ. 51,
Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2000


Ο ρυθμός ζεστός

…Η Ανθή Μαρωνίτη ανθεί ποιητικά και κόκκινο γαρύφαλλο καλεί σ' όλη της τη συλλογή βράχους συναισθημάτων. Πάντως, παρά τους ενάντιους καιρούς που περιγράφει, καταγράφει την επικείμενη επιστροφή του απωθημένου. Συνυπάρχει το απαίσιο, το φριχτό, το άφατο, με το θαυμάσιο, το αρχοντικό του λόγου χρώμα και οι εικόνες από βαθιές φωτοσκιάσεις σε εκτυφλωτικό φως είναι το κέρδος. Αναγνωστικά ισορροπεί κανείς όπως στα όνειρα….

Δήμητρα Παυλάκου
Δημοσιογράφος
Εφημ. Η ΑΥΓΗ, 21-5-2000

Ο Ρυθμός ζεστός

Η ποίηση της Ανθής Μαρωνίτη είναι γένους θηλυκού. Όχι τόσο γιατί το υποκείμενο των στίχων της είναι σχεδόν πάντα "εκείνη", όσο γιατί διαθέτει την ιδιαίτερη ευαισθησία βλέμματος που η ποίηση των ανδρών δεν διαθέτει ή δεν καταφέρνει να εκφράσει. Ο άνδρας στα ποιήματά της πάσχει κυρίως σωματικά (…με πόδια φαγωμένα από το δρόμο το μακρύ της λήθης…), η γυναίκα και πνευματικά (…λίγα μέτρα τα βήματα/χιλιόμετρα η σκέψη και /η κούραση με το καντάρι). Το πλέον θαυμαστό όμως στη συλλογή "Ο ρυθμός ζεστός" είναι η σχεδόν κινηματογραφική δύναμη της εικόνας…

Χρήστος Αρνομάλλης
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 15-4-2000

Ρυθμός

… Αν και η υπόθεση της γυναικείας ποίησης σηκώνει πολλή συζήτηση, νομίζω πως τόσο το ποίημα "Φορτίο" όσο και το "Η Άλλη" είναι σημαντικές στιγμές της ποίησης αυτής και μπορούν (και πρέπει) να συζητηθούν πλάι πλάι με αντίστοιχα ποιήματα λόγου χάριν της Πλαθ ή της Σέξτον…
Επιτέλους, ποιήματα πάνω στα οποία μπορεί κανείς να σκεφτεί, να πλέξει παραπέρα, γιατί η δημιουργός τους ξέρει ν' αφήνει στο λόγο και στο αίσθημά της τις απαραίτητες μεγάλες παύσεις που ανακουφίζουν και απογειώνουν, σ' έναν κόσμο που υποφέρει από ασφυκτική πυκνότητα: πως αλλιώς και γιατί να χορέψεις, αν δεν είναι "ο ρυθμός ζεστός"; Ποιήματα που μπορεί κανείς να τα συζητήσει με ησυχία, ξανά και ξανά, που σημαίνει: ποιήματα τελειωμένα, ώριμα να γεννηθούν, ποιήματα που δεν έχουν υποκύψει μοιραία και εκ των προτέρων σε κάποια εγωτική παρόρμηση δημόσιας εξομολόγησης -και πόσο επικίνδυνα αδιόρατα είναι πολλές φορές τα όρια ανάμεσα στο ποίημα και το "ποίημα". Σε μια εποχή γεμάτη από δημιουργήματα που βιάστηκαν ν' ανέβουν στη σκηνή σαν υστερικοί, αιώνια απροετοίμαστοι περφόρμερ, η εργασία της Α.Μ. χαρίζει, εκτός από την τέρψη της ανάγνωσης, μια γερή δόση αισιοδοξίας και σιγουριάς, ότι τα πράγματα βαδίζουν, προχωράνε, πηγαίνουν κάπου.

Μαρία Τοπάλη
Φιλόλογος
Περιοδικό ΠΟΙΗΣΗ, Αρ. 17
Άνοιξη - Καλοκαίρι 2001