ΚΙΡΑ ΣΙΝΟΥ


Photo: © E.KE.BI, 2001. Σταφυλίδου

Βιογραφικό Σημείωμα

Γεννήθηκε το 1923 στο Ροστόφ της Ρωσίας και ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία εννιά χρονών χωρίς να ξέρει ελληνικά. Τα έμαθε όμως τόσο γρήγορα ώστε τα διηγηματάκια της δημοσιεύονταν τακτικά στο περιοδικό ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ από το οποίο πήρε και το πρώτο της λογοτεχνικό βραβείο. Εργάστηκε στη ΔΕΗ, όπου ο τομέας της ήταν οι πρακτικώς ασκούμενοι σπουδαστές και αυτό την οδήγησε στη λογοτεχνία για παιδιά. Έχει γράψει πάνω από 25 βιβλία με θέματα την παλαιοντολογία, την προϊστορία, την ιστορία και την σύγχρονη ζωή. Είναι πτυχιούχος ξεναγός και απόφοιτος της Γερμανικής Σχολής (Αbitur), ξέρει επίσης καλά αγγλικά, γαλλικά και ρώσικα και ασχολήθηκε πολύ με τη μετάφραση, έχοντας στο ενεργητικό της πάνω από 100 βιβλία για μεγάλους και μικρούς. Βραβεύτηκε πολλές φορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και το 1996 ήταν υποψήφια για το βραβείο Άντερσεν.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΚΙΡΑΣ ΣΙΝΟΥ

Στη χώρα των μαμούθ: εικ. Νίνα Σταματίου, Αθήνα, Κέδρος, 1977, 1986, σελ.: 208, ΙSBN: 960-04-0013-Χ
Το αίνιγμα του πύργου: εικ. Νίνα Σταματίου, Αθήνα, Κέδρος, 1979, 1987, σελ.: 168, ISBN: 960-04-0142-Χ
Το τέλος των τεράτων: εικ. Νϊνα Σταματίου, Αθήνα, Κέδρος, 1980, 1987, σελ.: 160, ISBN: 960-04-0286-8
Το μεγάλο πείραμα: εικ. Νίνα Σταματίου, Αθήνα, Κέδρος, 1980, 1987, σελ.: 136, ΙSBN: 960-04-0287-6
Στην πόλη του Αϊ-Δημήτρη: εικ. Ωρίων Αρκομανης, Αθήνα, Κέδρος, 1982, 1995, σελ.: 192, ΙSBN: 960-04-0470-4
Τα διαμάντια της μαϊμούς: εικ. Ωρίων Αρκομανης, Αθήνα, Κέδρος, 1983, σελ.: 120, ΙSBN: 960-04-0011-3
Το χέρι στο βυθό (Συνεργασία: Ελένης Χουκ- Αποστολοπούλου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1987, σελ.: 162, ISBN: 960-03-0026-7
Μια χαραμάδα φως, Αθήνα, Κέδρος, 1986, σελ.: 216, ISBN: 960-04-0012-1
Το πάρτι της Μιράντας: εικ. Σοφία Μενδράκου, Αθήνα, Καστανιώτης, 1987, σελ.: 136, ΙSBN: 960-03-0253-7
Το συμβόλαιο του πύργου: εικ. Φιλομήλα Βακάλη-Συρογιαννοπούλου, Αθήνα, Κέδρος, 1988, σελ.: 184, ΙSBN: 960-04-0167-5
Ο αιχμάλωτος του πύργου: εικ. Φιλομήλα Βακάλη - Συρογιαννοπούλου, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ.: 200, ΙSBN: 960-04-0379-1
Ο τελευταίος βασιλιάς της Ατλαντίδας: εικ. Σόνια Μητραλιά, Αθήνα, Καστανιώτης, 1990, σελ.: 184, ISBN: 960-03-0427-0
Η μηχανή στο υπόγειο: κ. Σόνια Μητραλιά, Αθήνα, Κέδρος, 1991, σελ.: 224, ΙSBN: 960-04-0539-5
Κάτω από τον ήλιο της Μακεδονίας: εικ. Σόνια Μητραλιά, Αθήνα, Κέδρος, 1992, σελ.: 176, ΙSBN: 960-04-0643-Χ
Περσεφόνη, η πάπια που πήγε σχολείο, Αθήνα, Πατάκης, 1991, σελ.: 96, ΙSBN: 960-293-812-9
Το ασημένιο μενταγιόν: εικ. Βίκτωρ Σκούταρης, Αθήνα, Κέδρος, 1994, σελ.: 224, ΙSBN: 960-04-0960-9
Η Λι Σι και οι έξι πειρατές, Αθήνα, Κέδρος, 1995, σελ.: 136, ΙSBN: 960-04-1105-0
Γράμμα από το παρελθόν, Αθήνα, Κέδρος, 1995, σελ.: 128, ΙSBN:960-04-1126-3
Η νύχτα των καλικατζάρων: εικ. Σόνια Μητραλιά, Αθήνα, Κέδρος, 1997, σελ.: 176, ΙSBN: 960-04-19-393-2
Στο σκοτάδι της σπηλιάς, Αθήνα, Κέδρος, 1998, σελ.: 96, ΙSBN: 960-04-1545-5
Οι ιερές γάτες: εικ. Σταύρος Παλαντσάς, Αθήνα, Κέδρος, 2000, σελ.: 72, ΙSBN: 960-04-1695-8
Ο σκύλος του Μετρό: εικ. Ρένα Δημητροπούλου, Αθήνα, Κέδρος, 2000, σελ.: 40, ΙSBN: 960-04-1497-7
Ριμπετσάλ, αυτός που μετρούσε τα ραπάνια: εικ. Έρση Σπαθοπούλου, Αθήνα, Πατάκης, 2000, σελ.: 216, ΙSBN: 960-378-654-3

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

Εντε Μικαέλ: Τζιμ Κνοπφ και ο μηχανοδηγός Λουκάς, Αθήνα, Κέδρος, 1984, σελ: 264, ΙSBN: 960-04-0527-1
Εντε Μικαέλ: Τζιμ Κνοπφ και το άγριο 13, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ: 280, ΙSBN: 960-04-0528-Χ
Ιλυϊν Μ.: Ο ήλιος στο τραπέζι, Αθήνα, Κέδρος, 1987, σελ.: 98
Μπάουμαν Χάνς: Φτερά για τον Ίκαρο, Αθήνα, Κέδρος, 1986, σελ.: 100, ΙSBN:960-04-1298-7
Μπούλιτσεφ Κυρ.: Η Αλίκη και οι πειρατές του διαστήματος, Αθήνα, Κέδρος, 1998, σελ.: 272, ΙSBN: 960-04-1239-1
Πιερόφσκαγια Όλγα: Η Ντιάνα και ο Τομ, Αθήνα, Κέδρος 1986, σελ..: 240,
Ραούντ Ένο: Η ιστορία με τους ιπτάμενους δίσκους, Αθήνα, Κέδρος, 1982, σελ.: 226, ΙSBN: 960-04-0017-2
Τουντούζ Ζακ: Εκείνος που ξυπνούσε τα ηφαίστεια, Αθήνα, Κέδρος, 1998, σελ.: 145, ΙSBN: 960-04-1326-6
Τουντούζ Ζακ: Η Ευρώπη στους πάγους, Αθήνα, Κέδρος, 1996, σελ.: 152, ΙSBN: 960-04-1225-1

Η συγγραφέας Κίρα Σίνου

Η Κίρα Σίνου αποτελεί μια δυναμική παρουσία στο χώρο της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας, για τα θέματα που επιλέγει και τον τρόπο της αφήγησης.
Πιστεύοντας ότι η δράση, η περιπέτεια και το μυστήριο είναι στοιχεία που μαγεύουν την παιδική ψυχή, η Κίρα Σίνου με το συγγραφικό της έργο δικαιώνει το παιδί που εκείνη υπήρξε κάποτε.
Μαγεμένη από το μεγαλείο της φύσης και τα θαύματα του κόσμου που εξελίχθηκαν στο μακρινό παρελθόν οδηγεί τους αναγνώστες της μέσα από τη γεωλογία και την παλαιοντολογία στη "Χώρα των μαμούθ", ψάχνει να βρει τη χαμένη Ατλαντίδα, φωτίζει πανάρχαιες σπηλιές, θαυμάζει τα βραχογραφήματα, αναπλάθει γεγονότα με τις ιερές γάτες της Αιγύπτου.
Στην ποικιλία των θεμάτων της βασική θέση κατέχει και η επιστημονική φαντασία, η ιστορία, η οικολογία και ο σύγχρονος κόσμος με τα κοινωνικά του προβλήματα. Η αστυνομική υφή που προσδίδει συνήθως στα έργα της έχουν ένα μυστήριο, γοητευτικό για τα παιδιά αναγνώστες.
Φανατική αναγνώστρια, κινείται σ' ένα ευρύ φάσμα γνώσεων και ψάχνει εκείνο το "ξεχωριστό" που θα γίνει πόλος έλξης για την ίδια, ώστε να το μεταπλάσει και να το μεταδώσει στα παιδιά. Εξομολογείται κάπου: "Αυτό είναι το στυλ μου. Πάντα υπάρχει μια περιπέτεια, μέσα από την οποία απορρέει η γνώση. Κι όσο και να προσπαθούσα, σίγουρα δεν θα μπορούσα να τ' αλλάξω".
Με μεθοδικότητα οργανώνει και ταξινομεί το υλικό της, είτε πρόκειται μέσα από τις σελίδες της ν' ανασύρει από το βυθό της θάλασσας τον έφηβο των Αντικυθήρων, είτε πρόκειται να αποκαλύψει το μυστικό που κρύβεται στο συμβόλαιο ενός πύργου.
Αν έπρεπε να της αποδώσω ένα χαρακτηρισμό θα έλεγα ότι είναι μια συγγραφέας - ερευνήτρια μ' ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, ενδιαφέροντα που χειρίζεται με αξιοπρόσεκτη ενάργεια, απλό λόγο, αβίαστη φυσικότητα και ευφάνταστες περιγραφές, που τις στολίζει με δράση και απρόοπτα.
Με σημαντικό της εφόδιο τις τέσσερις ξένες γλώσσες που γνωρίζει και της έδωσαν την δυνατότητα ν' ασχοληθεί με την ξένη λογοτεχνία, πλούτισε το γλωσσικό της όργανο κι εξελίχτηκε σε μια γνωστή και επιτυχημένη μεταφράστρια.
"Κι ήρθε μια μέρα" λέει η ίδια - που κρατούσα στα χέρια μου ένα βιβλίο διαφορετικό από τ' άλλα. Ήταν το πρώτο που είχα μεταφράσει. Κι οι μεταφράσεις έφεραν μαζί τους άλλα βιβλία, εκείνα που είχα γράψει εγώ. Από τότε ζω μ' αυτές τις δύο μεγάλες μου αγάπες, τη λογοτεχνική μετάφραση και τη δημιουργία. Κι ενώ γεννήθηκα μια Δευτέρα, που στη Ρωσία θεωρείται δύσκολη μέρα, η Δευτέρα πήγε μια μέρα πίσω κι έγινε… Κυριακή.

Χάρη, λοιπόν, σ' αυτές τις ... Κυριακές, τα μεγάλα κυρίως παιδιά, γιατί σ' αυτά περισσότερο απευθύνεται η Κίρα Σίνου, έχουν μια δική τους συγγραφέα που με τα κείμενά της τα μεταφέρει σε κόσμους μαγευτικούς που κάποτε υπήρξαν, σε κόσμους τωρινούς και μελλοντικούς, συνδέοντας το παρελθόν και το τώρα, μέσα από τις διαδρομές των συναρπαστικών βιβλίων.

Αγγελική Βαρελλά
Συγγραφέας, δοκιμιογράφος

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία της
ΚΙΡΑΣ ΣΙΝΟΥ
(αποσπάσματα από κριτικές)

Στη χώρα των μαμούθ, Αθήνα, Κέδρος, 1977, σελ. 208. ISBN: 960-04-0013-Χ

"Η χώρα των μαμούθ" είναι ο ελλαδικός χώρος, όπως υποτίθεται ότι ήταν πριν από 35.000 χρόνια, ο χώρος που κατοικούμε εμείς σήμερα. Τόσα χρόνια πίσω μας μεταφέρει η Κίρα Σίνου, με το μυθιστόρημά της "Στη χώρα των μαμούθ". Με βάση τα δεδομένα της παλαιολοντολογικής έρευνας ζωντανεύει τον κόσμο που ζούσε στον τόπο μας, στο μεταίχμιο της Μέσης και της Νεότερης Παλαιολιθικής εποχής, την εποχή που ο άνθρωπος του Νεάντερταλ έδωσε τη θέση του στο Σύγχρονο 'Άνθρωπο, τον άνθρωπο του Κρο Μανιόν…

Βίτω Αγγελοπούλου
Κριτικός παιδικής λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 5-1-1978

Το άνοιγμα του Πύργου, Αθήνα, Κέδρος, 1979 Σελ. 168, ΙSBN: 960-04-0142-Χ

Να ένα παιδικό μυθιστόρημα με αστυνομική υφή, που η παιδαγωγική του αποστολή είναι καλά καμουφλαρισμένη κάτω από μια συναρπαστική πλοκή, που κρατάει αδιάπτωτο, ως το τέλος, το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ήρωες του είναι παιδιά από εύπορες αστικές οικογένειες, και που κατά το διάστημα των καλοκαιρινών διακοπών τους μπλέκονται σε μια μυστηριώδη υπόθεση που προσπαθούν να τη διαλευκάνουν. Η πλοκή δεν έχει απιθανότητες, όλα όσα συμβαίνουν που μπορούν να τύχουν στον καθένα, εξηγούνται φυσιολογικά, η δράση σιγά-σιγά κορυφώνεται - και στο τέλος το αίνιγμα βρίσκει τη λύση του κι όλα τακτοποιούνται. Ένα μυθιστόρημα που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα ξένα του είδους - και που έχει το πλεονέκτημα να κινείται όχι μέσα σε φανταστικούς αλλά μέσα σε γνωστούς χώρους κι ο μικρός αναγνώστης να ταυτίζεται με τους συνομηλικούς του ήρωες.

Φ.Ν.Κ.
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 30-6-1979

Το τέλος των τεράτων, Αθήνα, Κέδρος, 1980. Σελ. 160. ISBN: 960-04-0286-8

Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα συγγραφή που αληθινά συναρπάζει. Μια καλογραμμένη και τεκμηριωμένη -με αναφορές και σε κείμενα επιστημονικά - διήγηση, γεμάτη αίσθημα και φαντασία που χαρίζει την ομορφιά της πανίδας και τη γνώση των βιολογικών εξελίξεων απάνω στη γη. Πρόκειται για πεζογράφημα από τα αξιολογώτερα του είδους, με ωραίες περιγραφές, λεπτή παρατήρηση και άψογο λόγο.

Δημήτρης Σιατόπουλος
Δημοσιογράφος
Εφημ. Η ΒΡΑΔΥΝΗ, 23-6-1981

Το μεγάλο πείραμα, Αθήνα, Κέδρος, 1980. Σελ. 136. ΙSBN: 960-04-0287-6

…Εγχειρήσεις στον εγκέφαλο, μεταμοσχεύσεις, εξερευνήσεις του βυθού, γεωτρήσεις στα έγκατα της γης, ερημικά νησιά που έχουν μετατραπεί σε επίγειους παράδεισους, σύγχρονα τεχνολογικά επιτεύγματα. Η πλοκή κυλά με γρήγορο ρυθμό και παρασύρει τον αναγνώστη….
Το "Μεγάλο Πείραμα" είναι ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα που θα κερδίσει τον αναγνώστη με τις χυμώδεις περιπέτειές του, ενώ παράλληλα παρουσιάζει ξεκάθαρα και την ιδεολογική του θέση, που δεν είναι άλλη από την προτροπή να μην εξαναγκάζουμε τη φύση σε απότομες αλλαγές, μα να την αφήσουμε να βρει, μόνη της και αβίαστα, το δρόμο προσαρμογής στις νέες συνθήκες και καταστάσεις…

Μάνος Κοντολέων
Συγγραφέας, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας
Περιοδικό ΣΠΟΥΔΕΣ Νο 2

Στην πόλη του Αϊ - Δημήτρη, Αθήνα, Κέδρος, 1982. Σελ. 192. ISBN: 04-0470-4

….Η Κίρα Σίνου κατάφερε να καταγράφει λεπτομέρειες ιστορικές, πολιτικές, κοινωνικές, γεωλογικές, με τέτοιο τρόπο που ενώ κρατιέται σε επιστημονικό επίπεδο, παράλληλα κάνει γνήσια λογοτεχνία.
Η κεντρική ηρωίδα έχει την ικανότητα να αυτομεταβιβάζεται στο παρελθόν, να ζει τα γεγονότα που κάποτε γίναν. Μαζί μ' αυτήν μεταφέρεται κι ο αναγνώστης που με τη σειρά του "ζει" τα δρώμενα και τα "ζει" μ' αξιοσημείωτη ένταση. Η γραφή της Κίρας Σίνου αποκτά μαγικές ικανότητες - τις ικανότητες αυτές που κάθε σωστό λογοτεχνικό δημιούργημα έχει.
Νομίζω πως το βιβλίο αυτό είναι προορισμένο ν' αγαπηθεί από τους μικρούς αναγνώστες του - αλλά κι απ' όσους ενήλικες θα έχουν την έμπνευση - και την τύχη - να το διαβάσουν.

Μάνος Κοντολέων
Συγγραφέας, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας
Περιοδικό ΝΕΑ ΣΚΕΨΗ, Νο 262, Ιανουάριος 1985

Το συμβόλαιο του πύργου, Αθήνα, Κέδρος, 1988. Σελ. 184 ΙSBN: 960-04-0167-5.

…Με τη χαρισματική της πρωτοτυπία τόσο στην επιλογή του θέματος όσο και στην εξέλιξη των 26 ενοτήτων του καταφέρνει να συναρπάσει έντονα, να καθηλώσει τον αναγνώστη.
Μια παρέα παιδιών, ο Αλέξης και οι φίλοι του, όπως και στο προηγούμενο μυθιστόρημα "το αίνιγμα του πύργου" είναι στον πυρήνα των πρωταγωνιστικών επεισοδίων και εξελίξεων γύρω απ' την ύπαρξη, την προϊστορία, την ιστορία, και την πραγματικότητα… ενός πύργου. Ένα συμβόλαιο, που απασχολεί τους μεγάλους αλλά και τους μικρούς, είναι το σημείο αναφοράς και ο ιστός για την πλοκή του έργου, όχι μονοσήμαντα προσδιορισμένα στην αγωνία της τελικής έκβασης αλλά και σ' άλλα… Όλα αυτά τα δρώματα παρουσιάζουν μια αρμονία και λειτουργική συνέχεια σε πολλά επίπεδα:
Τις γνώσεις, τα περιβαλλοντικά μηνύματα, τη σύγχρονη πραγματικότητα που έχουν μοναδική αρμολόγηση και στοιχειοθετούν μια απ' τις καλύτερες στιγμές της Παιδικής μας λογοτεχνίας.

Δημήτρης Χαραλάμπους
Περιοδ. ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ,
Νο 3 (333), 30-4-1990

Ο τελευταίος βασιλιάς της Ατλαντίδας. Αθήνα, Καστανιώτης, 1990. Σελ. 184. ISBN: 960-03-0427-0

…Η συγγραφέας περ' από τη γλαφυρή και παραστατική ανάπλαση της ζωής στην Ατλαντίδα, έδωσε το βάρος στον ανθρώπινο παράγοντα. Έδειξε πόσο προοδευμένη και πόσο αναπτυγμένη ήταν η Αθήνα και η Ατλαντίδα και πόσο η ζωή στη μυθική ήπειρο ήταν επηρεασμένη από τα κατακτητικά σχέδια των φιλόδοξων και αλαζόνων βασιλιάδων της…

Η αφήγηση είναι γοργή, συχνά αδρή, τα γεγονότα υπεισέρχονται το ένα μέσα στο άλλο, η δράση με τα απρόοπτά της μετατίθεται σε διαφορετικά επίπεδα, αλλά οι αντιδράσεις των ηρώων χαρακτηρίζονται από έναν συγκρατημό και κάποτε οι μεταπτώσεις είναι απότομες, ενώ οι περιγραφές είναι ζωντανές κι ο αναγνώστης κρατάει το νήμα της διήγησης και μεταφέρεται σ' όλους τους χώρους της δράσης των ηρώων….
Γενικά πρόκειται για ένα κείμενο αξιόλογο και ευφάνταστο…

Ελένη Χωρεάνθη
Συγγραφέας, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας
Περιοδ. ΔΙΑΒΑΖΩ Νο 268

Η μηχανή στο υπόγειο, Αθήνα, Κέδρος, 1991. Σελ. 224. ISBN: 960-04-0539-5

Είναι ένα ακόμα βιβλίο της Κίρας Σίνου, που καταπιάνεται με το αγαπημένο της θέμα: τα προϊστορικά ζώα και την εξέλιξη της ζωής εκατομμύρια χρόνια πριν από την εποχή μας, περνώντας από τον Προγεωλογικό αιώνα στο Προκάμβριον και μετά στον Παλαιοζωικό και Μεσοζωικό, για να φτάσουμε στον Καινοζωικό αιώνα και στην εμφάνιση του ανθρώπου.
Σε μια απ' αυτές τις εποχές, την εποχή των δεινοσαύρων, θα μεταφερθούν οι δύο μικροί ήρωες του βιβλίου, σ' ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο, όπου θα συναντήσουν μυθικές χώρες και μυθικά τέρατα και θα ζήσουν μαζί με τα παραθηλαστικά και τους παρανθρώπους.
Είναι ένα βιβλίο γραμμένο με ευαισθησία, που θα εξάψει τη φαντασία των παιδιών και θ' αποκτήσουν πάρα πολλές γνώσεις για την εποχή, στην οποία αναφέρεται. Επίσης γίνονται σαφείς και συγκεκριμένες αναφορές στα οικολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των παιδιών πάνω σ' αυτό το θέμα…

Βούλα Θεοδωρίδη
Κριτικός Παιδικής λογοτεχνίας
Περιοδ. ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, Νο 37, 3-5/1992

Το ασημένιο μενταγιόν, Αθήνα, Κέδρος, 1994, Σελ. 224, ΙSBN: 960-04-0960-9

…Η μυθοπλασία της περιέχει ευρηματικά στοιχεία, που δημιουργούν απρόοπτα, μυστήριο, αγωνία, περιπέτειες!
Το λογοτεχνικό της ταλέντο σε συνδυασμό με την ευαισθησία, την παρατηρητικότητα και την πλούσια φαντασία της, προσδίνουν στη μυθοπλασία της μια ζηλευτή πλοκή, έτσι που οι χαρακτήρες των ηρώων της να είναι ολοζώντανοι, αφτιασίδωτοι, καθημερινοί, κοντινοί μας άνθρωποι. Αφήνει την αίσθηση, επίσης, στον αναγνώστη ότι συμμετείχε σ' αυτή την εκδρομή, στα δρώμενα και τελειώνοντας το ταξίδι του στις σελίδες του βιβλίου, "γύρισε" στην πραγματικότητα με πολλές εμπειρίες και με χρήσιμες γνώσεις.
Τέτοιου είδους βιβλία είναι εργαλεία για τα παιδιά που μαθαίνουν αβίαστα. Κατακτούν τη γνώση δια της λογοτεχνικής οδού, με τρόπο παραμυθένιο και συναρπαστικό!…

Θανάσης Καραγιάννης
Εκπαιδευτικός
Περιοδ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, Νο 22,
Καλοκαίρι 1995

Η νύχτα των καλικατζάρων, Αθήνα, Κέδρος, 1977, Σελ. 176. ISBN: 960-04-19-393-2.

Το νέο βιβλίο της Κίρας Σίνου θα μας φέρει κοντά σε παλιές λαϊκές δοξασίες, οι οποίες όμως θα βρεθούν να συνυπάρχουν με γεγονότα και χαρακτήρες του σήμερα. Με τεχνική που ξέρει να κρατά αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον η συγγραφέας μας προσφέρει την ευκαιρία να περάσουμε κάποιες έντονες συγκινήσεις, αλλά και να μας υπενθυμίσει πως το μαγικό και το εξωπραγματικό ίσως να είναι η άλλη όψη της καθημερινότητάς μας.

Μάνος Κοντολέων
Συγγραφέας, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας
Περιοδ. UNICEF Νο 34, Καλοκαίρι 1998

Στο σκοτάδι της σπηλιάς, Αθήνα, Κέδρος, 1998 Σελ. 96. ISBN: 960-04-1545-5

…Σ' αυτό το βιβλίο με μυθιστορηματικό τρόπο η Κίρα Σίνου μυεί μικρούς και μεγάλους στον κλάδο της σπηλαιολογίας πλουτίζοντας με τις δικές της γνώσεις τις γνώσεις των αναγνωστών της. Τα κείμενά της για τα σπήλαια της Αλταμίρα στην Ισπανία, του Λασκό στη Γαλλία, την Αλεπότρυπα στο Διρό και το σπήλαιο των Πετραλώνων στη Χαλκιδική είναι πολύ ενδιαφέροντα, γιατί μέσα απ' αυτά γίνεται φανερό άλλη μια φορά ότι ο προϊστορικός άνθρωπος ήθελε να εκφραστεί μέσα από την τέχνη. Ασφαλώς η στιγμή που η μικρή Μαρία, κόρη του Ισπανού ευγενή Δον Μαρσελίνο, ανακάλυψε ένα κοπάδι βόδια στην …οροφή της σπηλιάς της Αλταμίρα, είναι μια στιγμή που άνοιξε δρόμους στη γνωριμία με τον προϊστορικό άνθρωπο, τον τρόπο της ζωής του, τις συνήθειες και τον ψυχισμό του.

Αγγελική Βαρελά
Συγγραφέας
Περιοδ. ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ, Χειμώνας 1998

Ο σκύλος του Μετρό, Αθήνα, Κέδρος, 2000. Σελ. 40 ISBN: 960-04-1497-7

Ένα βιβλίο που αγγίζει τις πιο λεπτές χορδές όχι μόνο των μικρών αναγνωστών αλλά και όλων όσων θα το διαβάσουν ένα βιβλίο που μας μιλάει για τα αισθήματα που συνδέουν τον άνθρωπο με τον πιο πιστό του φίλο, αλλά και για τα ευρήματα κατά την κατασκευή του μετρό στην Αθήνα.

Εφημ. ΚΥΡΥΞ ΠΑΤΡΩΝ 14-1-2001

Απόσπασμα από το βιβλίο "Κάτω από τον ήλιο της Μακεδονίας"
Βραβείο Κέντρου Τέχνης Παιδιού 1992

Στο προαύλιο του χαμηλού μακρόστενου σπιτιού τους, που το μισοκρύβανε μεγάλες κι απλώκλωνες καστανιές, επικρατούσε μεγάλη φασαρία. Μουλάρια κι άλογα φορτωμένα στεκόταν με τα κεφάλια τους κρεμασμένα από την κούραση και τα ξεφόρτωναν άνθρωποι με ξενικά ρούχα, ενώ οι άντρες και τα νεαρά αγόρια που ανήκανε στο κτήμα παίρνανε ύστερα τα ζώα από το χαλινάρι να τα τρίψουν και να τα σκουπίσουν από τον ιδρώτα, οδηγώντας τα στη συνέχεια στο ποτάμι να τα ποτίσουνε. Στην πόρτα η μητέρα του η Κυννάνη, μ' ένα πέπλο ριγμένο στα πλούσια μαλλιά της, μιλούσε μ' έναν ξένο που τα ρούχα του, μόλο που ήταν σκονισμένα από τον κουρνιαχτό του δρόμου, τον έκαναν να ξεχωρίσει ανάμεσα στους άλλους.
- Ξένοι! Έκανε έκπληκτος ο Παυσανίας. Από που μας έρχονται άραγε και τι γυρεύουνε;
Έκανε νόημα στον Αλκέτα να τον ακολουθήσει, χτύπησε με τις φτέρνες του τα πλευρά του αλόγου του και ροβόλησε την πλαγιά για να φτάσει μια ώρα αρχύτερα στο σπίτι.
Η μητέρα τους υποδέχτηκε με χαμόγελο, αλλά ούτε που πρόσεξε το ζαρκάδι στο άλογο του Αλκέτα. Τα μάτια της λάμπανε, τα μάγουλά της είχαν ροδίσει από τη συγκίνηση. Δε φιλοξενούσαν δα κάθε μέρα ξένους στο σπίτι τους, καθώς απείχε αρκετά από τη δημοσιά, κι ένιωθε ενθουσιασμένη και μαζί αναστατωμένη. Ένας ξένος στα απομονωμένα τους κτήματα έφερνε πάντα νέα, και ήταν ο μόνος τρόπος να μάθουν τι γινόταν στον κόσμο έξω από το μικρό τους περίγυρο. Ακόμα καλύτερα αν ο ξένος τύχαινε να είναι Έλληνας και δεν είχαν δυσκολίες να συνεννοηθούν μαζί τους.
Ο ξένος αποδείχτηκε ευτυχώς ότι ήταν Έλληνας, μόνο που δεν ερχόταν από την Ελλάδα, αλλά από έναν τόπο πολύ πιο μακρινό.
- Από ποια αποικία; ρώτησε χωρίς περιστροφές ο Φιλώτας.
- Η πόλη μου δεν είναι αποικία, δήλωσε με περηφάνια ο ξένος. Είναι ανεξάρτητη πολιτεία. Είναι το Παντικάπαιον.
Ο Παυσανίας κοίταξε τον ξένο προσπαθώντας να κρύψει την απορία του, γιατί δεν ήθελε να του δείξει ότι δεν την είχε καν ακουστά αυτή την πόλη, μην τον περάσει ο άλλος για ακατατόπιστο. Ο Φιλώτας όμως δεν είχε τέτοιους ενδοιασμούς. Ρώτησε κοφτά:
- Και που βρίσκεται αυτή η πόλη με το τόσο περίεργο όνομα;
Ο ξένος χαμογέλασε:
- Είστε τυχεροί εδώ στη Μακεδονία που έχετε πλούσια χώματα και δε χρειάζεται να φέρνετε το σιτάρι για το ψωμί σας από άλλους τόπους. Γιατί τότε θα την ξέρατε, όπως την ξέρουν οι Αθηναίοι.
- Από το... το Παντικάπαιο το φέρνουν δηλαδή οι Αθηναίοι; ρώτησε πάλι ο Φιλώτας. Δεν το φέρνουν από τη Σκυθία*;
- Το σιτάρι το βγάζει η Σκυθία, εξήγησε υπομονετικά ο ξένος, αλλά οι Σκύθες το φέρνουν σε μας, τους Έλληνες εμπόρους, στις πόλεις του Κιμμέριου Βόσπορου**, που συνορεύει με τη Σκυθία, και μεις το μεταπουλάμε στους Αθηναίους.
- Αφήστε τον ξένο μας πρώτα να νιφτεί και να φάει, διέκοψε την κουβέντα χαμογελαστή η Κυννάνη. Ξεχνάτε τους κανόνες της φιλοξενίας: πρώτα να ξεκουραστεί ο ταξιδιώτης κι έπειτα να φάει. Και τότε είμαι σίγουρη ότι θα σας πει όλα όσα θέλετε να μάθετε.
Τα φαγητά που βάλανε μπροστά στον ξένο ήταν πλούσια. Δεν είχαν ίσως τη λεπτή γεύση της αθηναϊκής κουζίνας, αλλά το κρέας, το κυνήγι και το ποταμίσιο ψάρι αφθονούσαν. Ο Αλκέτας και τα άλλα νεαρά παιδιά, αφού ακούμπησαν τους φορτωμένους δίσκους στο χαμηλό τραπέζι και γέμισαν ως επάνω τα κύπελλα με το μαύρο μπρούσκο κρασί, κάθισαν κι αυτοί στο τραπέζι να παρακολουθήσουν τη συζήτηση.
Ο ταξιδιώτης τους κοίταξε ξαφνιασμένος, μα δε μίλησε.
Ο Παυσανίας έκανε σπονδή στον Ξένιο Δία και σήκωσε την κούπα του:
- Καλώς μας ήρθες, ξένε, και είθε ο Θεός να φυλάει εσένα, τους ανθρώπους σου και το εμπόρευμά σας ώσπου να φτάσετε στον προορισμό σας.
Ο Βοσποριανός έφερε το κύπελλο στο στόμα του, γεύτηκε το κρασί και το πρόσωπό του φωτίστηκε:
- Άκρατος ο οίνος σας! Τον πίνετε ανέρωτο εδώ στη Μακεδονία, όπως το συνηθίζουμε και μεις στο Βόσπορο.
- Δε μας αρέσει να πίνουμε νερό αντί για κρασί όπως οι Αθηναίοι. Όλοι εμείς οι Βόρειοι θέλουμε το κρασί να είναι κρασί. Και σεις στο Βόσπορο σίγουρα από τους Σκύθες θα το μάθατε. Πες μου όμως πως βρέθηκες εδώ, τόσο μακριά από τη δημοσιά;
- Έχουμε πόλεμο, δεν το μάθατε;
- Πόλεμο; ρώτησε ο Φιλώτας. Με ποιον πολεμάμε και δεν το ξέρουμε;
- Όχι εσείς. Οι Πέρσες είχαν αρχίσει πόλεμο με τους Σκύθες***, ηττήθηκαν όμως και τα βάλανε τώρα με τους Θράκες. Το κακό είναι ότι οι Πέρσες για να πολεμήσουν τους Σκύθες φτιάξανε γέφυρα από πλοία στον Ελλήσποντο και τον κλείσανε. Γι' αυτό αναγκάστηκα να μην κατεβάσω το εμπόρευμά μου από τη θάλασσα στην Αθήνα, αλλά να ακολουθήσω το χερσαίο δρόμο. Και τώρα κόψανε από ένα μονοπάτι, μπερδευτήκαμε και βρεθήκαμε εδώ.
- Ας ελπίζουμε, έκανε σκεφτικός ο Παυσανίας, ότι ο πόλεμος δε θα φτάσει ως εδώ.
- Πολύ το φοβάμαι, είπε ο ξένος. Τους Θράκες θα τους νικήσουν σχετικά εύκολα γιατί είναι πολλές φυλές μαζί και δε συμφωνούν μεταξύ τους. Και τότε ο Δαρείο θα στραφεί εναντίον σας κι από δω θα περάσει στη Θεσσαλία. Λένε στο Βόσπορο πως ο αντικειμενικός σκοπός του Μεγάλου Βασιλιά είναι να κατακτήσει την Ελλάδα, γι' αυτό έκανε πόλεμο στους Σκύθες, για να μην μπορούν να πουλάνε το σιτάρι τους στους Αθηναίους. Έλπιζε να τους κόψει έτσι τον ανεφοδιασμό.
Ο Βοσποριανός σώπασε και κοίταξε ένα γύρο το ακροατήριό του. Στο κοκκινωπό φως των δαδιών τα πρόσωπά τους φάνταζαν ανάγλυφα, με τις σκιές να σκάβουν βαθουλώματα στα μάγουλά τους και να τονίζουν τα θεληματικά χαρακτηριστικά τους. Ο Παυσανίας καθόταν αμίλητος και συλλογισμένος. Ο Φιλώτας βλοσυρός μελετούσε καχύποπτα τον ξένο ζυγιάζοντας τα λόγια του, μα οι νεότεροι άντρες και τ' αγόρια ζωήρεψαν με την ιδέα της μάχης και της αναμέτρησης με τον επικίνδυνο εχθρό. Τα μάτια του Αλκέτα σπίθιζαν και λάμπανε χαρούμενα.
- Θα δούμε, έκανε ο Παυσανίας, ίσως και να μη μας πειράξουν. Άσε πρώτα να τελειώσουν με τους Θράκες...
- Δε θ' αργήσουν, είπε με έμφαση ο Βοσποριανός. Ο περσικός στρατός, που τον διοικεί ο Μεγάβαζος, ένας από τους καλύτερους στρατηγούς τους, αριθμεί ογδόντα χιλιάδες άντρες. Και τότε θα αναγκαστείτε να διαλέξετε αν θα πολεμήσετε ή θα παραδοθείτε.
- Ογδόντα χιλιάδες! έκανε σκυθρωπός ο γερο-Φιλώτας. Πως θα τα βγάλουμε πέρα μαζί τους, όσο καλοί κι αν είναι οι πολεμιστές μας;
- Δε θα τ' αποφασίσουμε εμείς, τον έκοψε ο Παυσανίας. Ο Αμύντας θ' αποφασίσει. Εκείνος είναι ο βασιλιάς.
Το κέφι κόπηκε. Δεν κάθισαν πολύ στο τραπέζι, όπως θα γινόταν άλλη φορά. Ο Βοσποριανός είπε ότι ήταν κουρασμένος και θα ήθελε να κοιμηθεί. Ο Παυσανίας ευγενικός τον συνόδεψε στον ξενώνα.
- Πες μου κάτι, ρώτησε ο ξένος προτού περάσει το κατώφλι. Το συνηθίζετε εσείς να τρώτε μαζί με τους δούλους;
- Ποιους δούλους; κοντοστάθηκε ο Παυσανίας. Για ποιους λες;
- Εκείνους τους νεαρούς που μας σερβίρανε το φαγητό και το κρασί.
- Δεν είναι δούλοι, τον έκοψε ο Παυσανίας. Ο ένας ήταν ο γιος μου, ο Αλκέτας, οι άλλοι παιδιά των συμπολεμιστών μου. Εμείς τους μαθαίνουμε έτσι. Δεν υπάρχουν δούλοι στη Μακεδονία. Όλοι οι Μακεδόνες είναι ελεύθεροι πολίτες.

* Έτσι λεγόταν στην αρχαιότητα η σημερινή Ουκρανία, που την κατοικούσαν νομάδες, μα και γεωργοί Σκύθες.
** Η σημερινή Κριμαία
*** Οι Πέρσες εισβάλανε στη Σκυθία περίπου το 512 π.Χ. Η ακριβής χρονολογία δεν είναι γνωστή.