Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1919. Κατάγεται από την Ύδρα. Είναι δισέγγονος του ναυάρχου της Επανάστασης του 1821 Καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. το 1937 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά το 1940 τα εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Εμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα το Μάιο 1944 με ποιήματα στο περιοδικό Τα Νέα Γράμματα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: Τα Νέα Γράμματα, Τα Νέα Ελληνικά και Νέα Εστία. Μετέφρασε Μπρεχτ. Έχει τιμηθεί με τρία Κρατικά Βραβεία. Το 1956, τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο ΝΕΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ από την ιταλική ραδιοφωνία και τηλεόραση για την συλλογή του Όταν σας μιλώ, το 1962 με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την συλλογή του Τα Στίγματα και η τελευταία βράβευση του ήταν το 1987 με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την συλλογή του Τα Στίγματα και η τελευταία βράβευση του ήταν το 1987 με το Α΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης για το έργο του Εκτοπλάσματα. Τα ποιήματα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες..

Εργογραφία

Η μουσική των νησιών μου, Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1941
Η λατρεία, Natura, Η συννεφιά, Η πολυθρόνα, Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο,
Χριστούγεννα '43 : έξι ποιήματα (δημοσιεύθηκαν στα Νέα Γράμματα, τεύχος 3 Μαϊος 1944, σελ. 180-184)
Η Λησμονημένη, Αθήνα, Ίκαρος, 1945 Σελ. 48
Η ηρωίδα, Η πληγωμένη. Ο Θάνατος, Η μάχη, δημοσιεύθηκαν στο Μικρό Τετράδιο, 1947.
Παραλογαίς, Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1948 Σελ. 80
Με το πρόσωπο στον τοίχο, Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1952 Σελ. 54
Όταν σας μιλώ, Αθήνα, 1956 Α΄ Βραβείο "ΝΕΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ" από την ιταλική ραδιοφωνία και τηλεόραση (RAI) Σελ. 24, Μίμνερπος, Αθήνα, 1985. Σελ. 30
Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο, Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1958 Σελ. 15
Ο περίπατος, (με εξώφυλλο του Αλέκου Φασιανού), Αθήνα, ιδιωτική έκδοση, 1960 Σελ. 48
Τα στίγματα, Αθήνα, 1962, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης Σε. 48
Σφραγίδα ή η όγδοη σελήνη, Αθήνα ιδιωτική έκδοση, 1964 Σελ. 48
Το σκεύος, Αθήνα, Κείμενα, 1971 Σελ. 48
Ποιήματα (1945-1971), Συγκεντρωτική έκδοση. Αθήνα, Κέδρος, 1977. Σελ. 276
ISBN: 960-040-425-9. Ηχογραφείται από τη δισκογραφική εταιρεία "Λύρα" στη σειρά Διόνυσος δίσκος με απαγγελία 43 ποιημάτων από τον ποιητή. Την επιμέλεια του δίσκου έκανε ο ποιητής Μάνος Ελευθερίου.
Χρωμοτραύματα, Αθήνα, Γνώση, 1980. Αθήνα, Κέδρος, 1995. Σελ. 40. ISBN: 960- 041-137-9.
Εκτοπλάσματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986. Αθήνα, Κέδρος, 1989. Σελ. 40 ISBN: 960-040-287-7 Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης.
Καταβύθιση, Αθήνα, Κέδρος, 1990. Σελ. 32. ISBN: 960-04-0376-7
Ποιήματα (1941-1972), Συγκεντρωτική έκδοση, Αθήνα, Κέδρος, 1991.ISBN: 960-040-041-5
Έκτοτε, Αθήνα, Κέδρος, 1996. Σελ. 32. ISBN: 960-04-1223-5
Φωνή από την άλλη ακρογιαλιά, Αθήνα, Ερμής, 1997. Σελ. 134. ISBN: 960-320-055-7
Ανάποδα γυρίσαν τα ρολόγια, Αθήνα, Κέδρος, 1998. Σελ. 32. ISBN: 960-04-1556-0

Μεταφράσεις:

In German:

Gedichte. [tr.by]: Andrea Kapsaski. Koln: Romiosini, 1990. 102p. ISBN: 3-923728-45-X

In English:

With face to the wall: selected poems. [tr.by]: Kimon Friar. Washington, D.C.: The Charioteer Press, 1968. 40p.

Selected poems. [tr.by]: Kimon Friar. Old Chatham, N.Y.: Sachem Press, 1982. 128p.

Quicklime.[tr.by]: John Stathatos. London: Oasis Books, 1974. 20p.

Strange Sunday: selected poems 1952-1971. [tr.by]: John Stathatos. From: Hunting Raven, 1984, 48p. ISBN: 0-905220-36-6

In French:

Poemes. [tr.by]: Michel Vokovitch. Paris: Les Cahiers Du Confluent, 1985.
31pp.

Cing poemes de Miltos Sachtouris [tr.by]: Socrate Zervos, illustres par Alecos Fassianos, edites par Fata Morgana et Mimnermos, 1988

Poemes 1 (1945-1960) [tr.by]: Michel Volkovitch, Paris, Desmos, Cahiers Grecs, 1995. 48pp.

Poemes 2 (1960-1986) [tr.by]: Michel Volkovitch, Paris, Desmos, Cahiers Grecs, 1995. 48pp.

In Greek - French:

Face au mur: 50 poemes. [tr.by]: Jacques Bouchard. Athenes - Montpellier: Institut francais d' Athenes et Fata Morgana, 1990. Frontispice d' Alecos Fassianos 118pp.

In Italian:

Quando vi parlo: poesie 1945-1990. [tr.by]: Paola Maria Minucci Roma:
Fondazione Piazzolla, 1993. 222p.

In Greek - Dutch:

Het hoofd van de dichter: en andere gedichten [tr.by]: Bernadette Wildenburg.
Groningen: Styx Publications, 1993. 104p. ISBN: 90-72371-72-0

Μεταφράσεις σε ξενόγλωσσες ανθολογίες και αφιερώματα περιοδικών.

Στα αγγλικά:

Modern European Poetry, Miltos Sachtouris, [tr.by]: Kimon Friar, Bantam Books, n.s.A. 1966, pp253-257

Poems by the Post -War Poets, [tr.by]: Kimon Friar, N. York, The Charioteer, An Annual Review of Modern Greek Culture, published by Paranassos, Greek Cultural Society, 1974. pp. 74-74.

Six Modern Greek Poets, [tr.by]: John Stathatos, London, Oasis Books, 1975, pp. 41-54

Contemporary Greek Litrerature, [tr.by]: John Stathatos, Descant, Editor Karen Mulhallen, 1977, pp. 33-35.

Contemporary Greek Poetry, [tr.by]: Kimon Friar, Athens, The Greek Ministry of Culture. 1985, pp. 94-101

Στα γαλλικά:

Chant de la Grece, Anthologie de poesie grecque contemporaine, Miltos Sahtouris (Traduits par Georges Zografakis), Paris, Editions Caracteres, p. 163.

Στα ιταλικά:

Poesia Greca del' 900. A cura di Mario Vitti. Milano, Guanda, 1957, pp. 346-149

Στα πολωνικά:

Nowe przestrzenie Ikara, Antologia poezji greckiej XX wieku [tr.by]: Nikos Chadzinikolau, Poland, Poznan, 1972. 197-202 pp

Nowe przestrzenie Ikara, Antologia poezji greckeij XX wieku, [tr.by]: Nikos Chadzinikolaou, Poland, Poznan, 1980, pp. 244-251

O ποιητής
ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ

Η απόρριψη της διακοσμητικής χρήσης της ποιητικής γλώσσας και η μέγιστη δυνατή συμπύκνωση ως πάγια μέθοδος παραγωγής ύφους συνοδεύουν τον Μίλτο Σαχτούρη στις περισσότερες συλλογές του. Τα πράγματα και οι χρήσεις τους περιγράφονται με σχετική πιστότητα, η ποιητική δράση προωθείται διαμέσου της ταχείας διαδοχής των εικόνων-επεισοδίων, ενώ το περιγραφικό μέρος της αφήγησης διάταξη του χώρου, λεπτομέρειες για τα σημεία που τον ορίζουν) μειώνεται στο ελάχιστο δυνατόν.
Η διαύγεια των εικόνων (ο Σαχτούρης δεν παρεμβάλλει ψυχολογικές περιγραφές και αποφεύγει την ιδεολογική σήμανση) και ο στρόβιλος της διαδοχής τους στην οθόνη μετατρέπουν τη φθαρμένη ιδέα του απολεσθέντος παραδείσου σε δραστικό μοτίβο, υποστηρίζοντας εκ του συστάδην την καταχρηστική λειτουργία του. Ο Σαχτούρης δημιουργεί ιδεοπλαστικές εικόνες με καθ' όλα αυθύπαρκτη αξία. μακριά από το να αντιπροσωπεύουν εικονοποιημένες ιδέες, προσφέρουν το υλικό περίγραμμα για τη δέουσα υποδοχή των νοητικών παραστάσεων.
Ο Σαχτούρης μας καλεί να ψαύσουμε τα τραύματα και τις πληγές του και να αναλογιστούμε το μέλλον του. μας απαγορεύει, ωστόσο, πιστεύοντας ότι το ζήτημα δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά του, να σκεφτούμε τρόπους θεραπείας ή να εξηγήσουμε, άχαρα και εκβιαστικά, τα δεινά του. Η υπόδειξη των συμπτωμάτων αρκεί - τα υπόλοιπα είναι φιλολογία.
Εκείνο που προέχει είναι η εικόνα. Η υπεροχή της είναι αδιαμφισβήτητη με την έννοια όχι μόνον μιας δομικής μονάδας αλλά και ενός προτεταμένου, ανεξάρτητου φορέα νοήματος, που έλκει ευθέως την καταγωγή του από την εξπρεσιονιστική θεωρία και πράξη.
Η χρήση της εικόνας οφείλει να πηγαίνει πέρα από τη στεγνή καταγραφή της εξωτερικής πραγματικότητας. Η εικόνα αποκτά αυτόνομη ισχύ, που την απεγκλωβίζει από το περιοριστικό καθεστώς του κατόπτρου. διαμέσου των συμβολικών αποχρώσεων, που θα της προσδώσει ο εξπρεσιονιστής, δημιουργεί ένα εσωτερικό τοπίο, το οποίο, μολονότι εξακολουθεί να αντανακλά εμπειρίες και βιώματα της καθημερινής ζωής, πόρρω απέχει από τον ρεαλισμό της κοινωνικής παρακμής ή από το λυρικό ύφος της προσωπικής εξομολόγησης. Το αλλόκοτο και το υπερβολικό, που διακρίνουμε στις εξπρεσιονιστικές εικόνες, εκπροσωπούν τα πάγια - αν και μη ορατά δια γυμνού οφθαλμού - χαρακτηριστικά ενός κόσμου που πάσχει σε όλη του την έκταση.
Οι εικόνες του εξελίσσονται σε αυτοδύναμες συμβολικές ενότητες, που αγνοούν το μεμονωμένο επεισόδιο και, γενικότερα, την περιπτωσιολογία, δημιουργώντας ένα παρατονισμένο, εσωστρεφές σύμπαν, όπου αντικείμενα, ζώα, άνθρωποι και μηχανές, χωρίς να αποβάλλουν τις κοινώς αποδεκτές ιδιότητές, βαθμιαία εκπίπτουν σε διεστραμμένα υποκατάστατα του πραγματικού.
Ο Σαχτούρης βλέπει στην Κατοχή, στον Εμφύλιο και στον κοινωνικό ή πολιτικό αμοραλισμό των πρώτων μετά τον πόλεμο δεκαετιών την αδυναμία του συλλογικού σώματος να προκρίνει ορισμένες ηθικές αξίες και λύσεις ως αντίδοτο στην κρίση της εποχής. παρατηρώντας, όμως, όσα παρατηρούν και οι υπόλοιποι της γενιάς του, οδηγείται σε κάπως διαφορετικά συμπεράσματα: οι νεκροί της εμπόλεμης σύγκρουσης και της εμφύλιας σύρραξης δεν είναι οι αδικαίωτοι πεσόντες μιας έντιμης υπόθεσης, αλλά οι τρομώδεις ήρωες ενός έπους στο οποίο θύτες και θύματα λαμβάνουν εξίσου μέρος. η ιστορία δεν μετατρέπεται σε ανεξάλειπτη μνήμη, αλλά σε σύγχρονη τραγωδία, που παίζεται με την ίδια πάντοτε ένταση ως τις ημέρες μας. τέλος, διάψευση δεν σημαίνει απώλεια κάποιου θολού ονείρου αλλά επίγνωση του τρέχοντος -ο παράδεισος δεν υφίσταται, κατά πάσα πιθανότητα, μάλιστα, δεν υπήρξε ποτέ.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
κριτικός λογοτεχνίας

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του
ΜΙΛΤΟΥ ΣΑΧΤΟΥΡΗ
(αποσπάσματα από κριτικές)

Ο Σαχτούρης έχει δημιουργήσει ένα δικό του κόσμο, με θεμέλια, αρχιτεκτονική διάρθρωση, ενότητα ύφους και περιεχόμενο. Έναν αποκλειστικά δικό του κόσμο, Μπορείς να τον αναγνωρίσεις όχι μόνον από οποιοδήποτε ποίημα αλλά κι από οποιονδήποτε στίχο. Ο κόσμος του Σαχτούρη φαίνεται κλειστός και σε μερικούς, ίσως στενά ατομικός. Κι όμως συνεχώς υπάρχει μια ευαίσθητη ακοή που αφουγκράζεται, κι ένα μάτι που βλέπει άγρυπνα, ό,τι γίνεται απ' έξω…

Νόρα Αναγνωστάκη
Κριτικός λογοτεχνίας
Περ. ΚΡΙΤΙΚΗ, Νο 10, 7-8-1960

Η λησμονημένη, Αθήνα, Ίκαρος, 1945. Σελ. 48

Ανάμεσα στην ψευδώνυμη συλλογή του Η μουσική των νησιών μου και την πρώτη επώνυμη Η λησμονημένη μεσολαβεί διπλή δοκιμασία: ατομική - η αρρώστια του - και συλλογική - η κατοχή.
Η διπλή αυτή δοκιμασία περνά στην ποίησή του σε μικρές έμμονες δόσεις. Αυτή η εμμεσότητα και το κερμάτισμα του προσωπικού και συλλογικού δράματος - του γίνεται γρήγορα ο ποιητικός χαρακτήρας του. και ταυτόχρονα η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που συμπιέζει την ποιητική του συνείδηση.

Γιάννης Δάλλας
Ποιητής, δοκιμιογράφος
Καθηγητής, Ιόνιο Παν/μιο
Περ. Ο ΠΟΛΙΤΗΣ, Νο 32. 1-2, 1980

Με το πρόσωπο στον τοίχο, Αθήνα, 1952. Σελ. 54

…Με το Πρόσωπο στον Τοίχο, οι κατακτήσεις του εκτείνονται σε βάθος ενώ κερδίζουν και σε ένταση. Ο λόγος του, γυμνός από επισημότητες, διαθέτει μια σπάνια λειτουργικότητα. Η λιτότητα των εκφραστικών του μέσων δεν εμποδίζει να αποδοθούν βαθύτατες καταστάσεις. Τα πράγματα εδώ έχουν αποκτήσει ένα γήινο βάρος. Μπροστά μας αναπτύσσεται ένας κόσμος κλειστός αλλά διακεκριμένος…

Αλέξανδρος Αργυρίου
Κριτικός λογοτεχνίας
Περ. ΑΓΓΛΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, Νο 7
Χειμώνας, 1954-1955

Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο, Αθήνα, 1958. Σελ. 15.

Η καινούργια συλλογή του Μίλτου Σαχτούρη, προάγει το έργο του ε σ ω τ ε ρ ι κ ά, και επεξεργάζεται περαιτέρω σε βάθος, τον μονογραμμικό, αλλά και τόσο εντατικό κόσμο του. Οι πάγιες αρετές ενός έργου μοναχικού, ιδιότυπου και φροντισμένου, διατρέχουν σταθερά και το βιβλίο τούτο: Αμεσότητα, αφαίρεση, συμπαγής λυρισμός, έντονη και αλλόκοτη υποβλητικότητα…

Βασίλης Νησιώτης
(= Πάνος Θασίτης)
Ποιητής
Περ. ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ, Νο 48/49, 2-3-1959

Ο περίπατος, Αθήνα, 1960. Σελ. 48

Ο Περίπατος του Μίλτου Σαχτούρη, είναι το πιο προχωρημένο βιβλίο του.
…έχει ενδιαφέρον η προσωπική αίσθηση του Σαχτούρη, ο τρόπος της ποιητικής διάκρισης των πραγμάτων. Όχι πως δεν υπάρχει ο εξωτερικός κόσμος, υπάρχει, αλλά από στιγμή σε στιγμή παίρνει τη μορφή διαφόρων εφιαλτικών φαντασιώσεων, υπακούοντας στο νήμα μιας κεντρικής εσωτερικής του αναταραχής, […].

Νικηφόρος Βρεττάκος
Ποιητής
Περ. ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ, Νο 65-66
5-6-1960

Τα στίγματα, Αθήνα, 1962. Σελ. 48

Β΄ ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ

…Η ποίηση του Σαχτούρη, μια ποίηση αποκλειστικά ιδιωτικού χώρου, είναι μονόχορδη και μονοτονική, μα τούτο ακριβώς της δίνει και τον ιδιαίτερο της τόνο. Πρόκειται για μια ιδιότυπη έκφραση άγχους, που αντλεί την πρωτοτυπία της απ' την ατομικότητα του ποιητή κι αποτελεί διασταύρωση της ελεύθερης συνειρμικής του υπερρεαλισμού με τα σύμβολα του μετασυμβολισμού…

Κώστας Στεργιόπουλος
Ποιητής
Περ. ΕΠΟΧΕΣ, Νο 2, Ιούνιος 1963

Τα στίγματα, Αθήνα, 1962. Σελ. 48

Β΄ ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ

Είναι, επίσης, από τους σύγχρονους Έλληνες ποιητές ο περισσότερο εντυπωσιακός..
[…] Ο Σαχτούρης δεν βασανίζεται ούτε από το υπαρξιακό άγχος, ούτε από την αναζήτηση μιας μεταφυσικής εξόδου. Ανήκει σ' ένα τρίτο είδος εκφυγής. Πρόκειται για τυπική περίπτωση καλλιεργημένης παραισθητικής, με αιτιολογικό, όπως προσπάθησα ν' αποδείξω, την αυτοπροστασία. Θα μπορούσε ίσως να θυμηθεί κανείς τον Κάφκα, με ην μέγιστη όμως διαφορά ότι στον Τσέχο συγγραφέα, αντίθετα με τον Έλληνα ποιητή, όλα τα σύμβολα, παρά τον εφιαλτικό χαρακτήρα τους, έχουν όχι μόνο κοινωνική καταγωγή, αλλά και κοινωνικό στόχο.

Τάσος Λειβαδίτης
Ποιητής
Εφ. Η ΑΥΓΗ, 11-6-1963

Ποιήματα (1945-1971), συγκεντρωτική έκδοση.
Αθήνα, Κέδρος, 1977. Σελ. 276. ISBN: 960-04-425-9

Στην περίπτωση του, που είναι ίσως η πιο μοναχική μετά τον πόλεμο, έχουμε μια προσωπική μυθολογία, έναν κόσμο συμβόλων δηλαδή, αποτελούμενο από ελάχιστες λέξεις και εικόνες που επαναλαμβάνονται με εκπληκτική συνέπεια σε όλο του το έργο μέσα στα τελευταία 34 χρόνια…
…Το έργο του Σαχτούρη εξελίσσεται σαν ένα ποίημα σ' ένα σ υ ν ε χ έ ς - μια καμπύλη δίχως μεταπτώσεις, με εξαίρεση τη σποραδική κορύφωση τριών τόνων που υποδεικνύουν την ύπαρξη δύο κόσμων: Ο ε δ ώ και τ ώ ρ α της έκπτωσης. ο π έ ρ α και π ά ν ω της ανάστασης του ανθρώπινου…

Στέφανος Μπεκατώρος
Ποιητής
Περ. ΔΙΑΒΑΖΩ, Νο 14, 10-11-1978

Χρωμοτραύματα, Αθήνα, Γνώση, 1980. Αθήνα, Κέδρος 1995. σελ. 40 ISBN: 960-041-137-9

…είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος Χρωμοτραύματα. Η έννοια ζωγραφισμένη ποίηση" προεξαγγέλλεται από κορυφής της συλλογής εδώ, συνεπτυγμένη: σημαίνει πως απεικονίζει σε όλα τα ποιήματά του τραύματα της ύπαρξης και των καιρών, με μια εικαστική, που ο ποιητής τη θεωρεί ανώτερη αντίληψη και απόδοση του κόσμου…
Ο Σαχτούρης είναι ένας ποιητής που ανεβάζει τη βαθύτερη και πανανθρώπινη παράδοση ως την πιο επίκαιρη και ερμητική πρωτοπορία. Ή καλύτερα, που, εν ονόματι της ποίησης, της μιας και αδιαίρετης, καταργεί αυτόματα τα όρια μεταξύ πρωτοπορίας και παράδοσης.

Γιάννης Δάλλας
Ποιητής, δοκιμιογράφος
Περ. ΠΟΛΙΤΗΣ, Νο 32. 1-2,1980.

Εκτοπλάσματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986. Αθήνα, Κέδρος, 1989. Σελ. 40 ΙSBN: 960-040-287-7

Α΄ ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ

Μόλις δεκαεπτά ποιήματα πήραν τον παράξενο τίτλο Εκτοπλάσματα.
Καθώς το δείχνει κιόλας ο δίσημος τίτλος, πρόκειται για τις εκτός "πλάσματος" ορατές προβολές ενός ποιητή, που έγινε στο μεταξύ medium του εαυτού του.
Γενικότερα ο ποιητικός κόσμος στα Εκτοπλάσματα είναι διπλός: πάνω, κάτω. μισός στο σκοτάδι και μισός στο φως. στάσιμος και αναχωρητικός. θανάσιμος και αναστάσιμος. αντιφατικός και φατικός.

Δ.Ν. Μαρωνίτης
Καθηγητής Παν/μίου Θεσσαλονίκης
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 19-1-1980

Ποιήματα (1941-1972), συγκεντρωτική έκδοση.
Αθήνα, Κέδρος, 1996. Σελ. 32. ISBN: 960-040-041-5

…η συνταύτιση υποκειμενικού και αντικειμενικού, λογικού και παράλογου, υπαρκτού και ανύπαρκτου, είναι μια χαρακτηριστική συνθήκη σ' όλο το φάσμα της ποίησης του Μ. Σαχτούρη και δεν οφείλεται τόσο στην επίδραση του υπερρεαλισμού όσο γενικότερα σε μια προσωπική σχέση με τη λογοτεχνία και την τέχνη, που αναζήτησαν μια "λογική" των πραγμάτων έξω από την τρέχουσα, καθιερωμένη λογική. Είναι, λ.χ. ποιήματα του Γκ. Απολλινέρ και του Ν. Εγγονόπουλου, πεζά του Φρ. Κάφκα και του Ντ. Τόμας. Και, ακόμα, εικαστικές συνθέσεις του Ιερώνυμου Μπος και του Πάμπλο Πικάσο.

Αλέξης Ζήρας
Κριτικός λογοτεχνίας
Περ. Η ΛΕΞΗ, Νο 123/124, 9-12-1994

Ανάποδα γύρισαν τα ρολόγια, Αθήνα, Κέδρος, 1998. Σελ. 32. ΙSBN: 960-04-1556-0

Βασίλης Κ. Καλαμαράς: Η τελευταία ποιητική συλλογή σας, βλέπετε να έχει κοινά στοιχεία τόσο με τον συγκεντρωτικό τόμο που φτάνει ως το 1971 όσο και με τα μεταγενέστερα ποιήματα; Βλέπετε να υπάρχουν δύο περίοδοι;

Μίλτος Σαχτούρης: Ωραία το θέσατε το θέμα. Όλη η ποίησή μου, από τη Λησμονημένη ως σήμερα, είναι μια εξομολόγηση του ασυνειδήτου μου. Είναι συνέχεια. Μια ιστορία είναι. Είναι μια συνέχεια του ασυνειδήτου μου. Βγαίνουνε μόνα τους, χωρίς να κάνω καμιά προσπάθεια. Ένας φίλος μου, ο Θεός να τον συγχωρέσει, που ήταν καλός ποιητής, μου έλεγε: "Το πρωί κάθομαι και θα γράψω κάτι". Εμένα μου ερχόντουσαν τα ποιήματα βράδυ που κοιμόμουνα, στο δρόμο, στα καφενεία. Μια φορά σ' εάν καφενείο έγραψα μέσα σ' ένα μήνα μία συλλογή.

Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 23-12-1998

Ποιήματα από τη Συλλογή: Gedichte

I.
Dieses Rinnsal ist kein Rinnsal des Blutes
dieses Schiff ist kein Schiff des Sturmes
diese Wand ist keine Wand der Wollust
dieser Krumel ist kein Krumel des Festes
dieser Hund ist kein Hund der Blumen
dieser Baum ist kein elektrischer Baum
dieses Haus ist kein Haus des Zogerns

Die weiβe Greisin ist keine totgeweihte Greisin

Es ist ein Schluck suβen Weins kraftvolle Freude
fur das Leben der Vergessenen

II.
Die Vergessene offnet das Fenster
offnet ihre Augen
unter fahren Lastwagen vorbei mit schwarzgekleideten Frauen
die ihre Scham nackt zeigen
mit einaugigen Fahrem die sie verfluchen
im Namen Jesu und Marias
die schwarzgekleideten Frauen wollen ihr Boses
obschon sie ihr aus den Wallungen des Gartens ihrer Wollust
ihre blutroten Belken zuwerfen
aus dem Benzindunst mitten in der Rauchwolke
zerreiβen
die Fahrer die Wolke und schreien sie Hure an
aber sie ist eine traurige Madonna
mit ihrem Geliebten unter den Heiligenbildern
so wie ihn die Zeit bewahrte
mit den Kerzen aller Verratenen
die in den Tod schritten zwischen Margeriten und Kamillen
mit Ammen Sklaven und den Stemen des Berges
mit Schwertern die kopfe abschlugen und Palmbaume

III.
Die Vergessene streckt ihre weiβe Hand aus
nimmt ein buntes Glas und singt
Ich rufe dich nicht aus dem Traum
sondern aus den Scherben dieser vielfarbigen Glaser
aber du gehst immer fort
jetzt ja mich angstigt wahrich dein Gesicht
so gut ich auch diese zerbrochenen Glaser zusammenfuge
vermag ich nicht dich als Ganzes wiederzuerkennen
einmal form ich nur deinen Kopf
unter Tausenden von anderen wilden Kopfen
die mir fremd sind
ein anderes Mal nur deinen geliebten korper
unter Tausenden von anderen verstummelten Leibem
und dann wieder nur deine gesegnete Hand
unter Tausenden von anderen ausgestreckten Handen
die menie Beine unter meinen Kleidem qualen
sie verbinden mir die Augen mit ihren schwarzen Tuchern
sie befehlen mir zu gehen den Kopf nicht nach hinten zu derehen
um zu sehen wie deine Augen zersplittern

IV.

In der Tiefe ihres siegreichen Schlafes halt die Vergessene
in der rechten Hand einen Apfel die andere streichelt das Meer
sie schlagt plotzlich ihre schonen Augen auf
es ist nur ein Hauch ein Kanonendonner
es ist der Radfahrer seine Geliebte und der Blumenstrauβ
es ist das Wimmern des Herzens der Rauch des Bergwerds
der Haβ die korper die sich in Raserei vereinigen und versinken
es ist ein schrecklicher Kuβ an der Grenze der Wollust
dort wo zwischen dem Mohn funf Tode gesat sind
es ist der Schatten ihres Geliebten der vorbeiging

V.
Diese Worte wird die Vergessene nach vierzig Jahren
ausreiβen. Und soll ich auf diesem Weg sagen
daβ Wunder geschehen? Nein. Wunder
geschehen nur in Gespensterkirchen
Soll ich von dem Mann erzahlen der zum Baum wurde und
von seinem Mund aus dem Blumen sprossen? Ich schame mich
und dennoch muβ ich sprechen auch wenn mir niemand glaubt
Der einzige der mir glauben konnte den toteten
ein paar nackte Jungen dort vor dem Altar toteten sie ihn
mit Steinen. Sie wollten einen Wolfshund
verwunden sie wollten ein Lied singen sie wollten
eine Frau kussen. Jedenfalls toteten sie ihn
und schlugen ihn entzei mit einem Schwert. Von der Hufte
aufwarts stellten sie ihn als Statue vor ein Fenster
Von der Hufte abwarts brachten sie ihm das Gehen bei
wie einem Kind das gerde laufen lernt. Als Statue bewahrte er sich nicht
da seine Augen nicht weiβ werden konnten.
Seine Beine wiederum spielen verruckt und
erschrecken die Fruen die nachts am Fenster
stehen. Jetzt sprossen neben seinen Lippen
zwei bittre Blattchen. Dunkelgrun. Ist er eine Blume
oder ein Mensch? Ist er ein Mensch oder eine Statue? Ist er
eine Staute oder ein Heimlicher Tod. Diese Worte
wird die vergessene nach vierzig Jahren ausreiβen.