Ο Παύλος Μάτεσις γεννήθηκε το 1933 στο χωριό Δίβρη, στην Πελοπόννησο. Μέχρι τα 19 του έζησε σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Σπούδασε θέατρο (πτυχίο ηθοποιού), μουσική (πτυχίο βιολιού), ξένες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά). Δίδαξε υποκριτική (1963-64) στη σχολή Σταυράκου. Διετέλεσε βοηθός - δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο, 1971-1973. Έμεινε στο Λονδίνο καθόλη τη διάρκεια του 1969. Έγραψε και σκηνοθέτησε 2 τηλεοπτικές σειρές (ΥΕΝΕΔ 1974-6) και έχει γράψει κείμενα για FLOOR SHOW. Η πρώτη παρουσία του στα ελληνικά γράμματα ήταν το 1967 με το θεατρικό έργο Η Τελετή (θέατρο Ν. Ιωνίας 1967 και Εθνικό Θέατρο 1969…) Τα 11 από τα 13 θεατρικά έργα του είναι κυρίως παιγμένα από το Εθνικό Θέατρο. Το καινούριο του έργο Ενοικιάζεται φύλακας άγγελος παρουσιάζεται το χειμώνα στην Αθήνα και στο Βελιγράδι.

Βραβεία - Διακρίσεις

1. Κρατικό βραβείο θεάτρου 1966 για το έργο Η Τελετή
2. Έπαθλο Κάρολος Κουν-Πόλις των Αθηνών 1989 για το καλύτερο ελληνικό έργο της χρονιάς (Περιποιητής Φυτών- NYRSERYMAN).
3. Βραβείο Ελληνόφωνων Κάτω Ιταλίας (1998) για το μυθιστόρημα του Η Μητέρα του Σκύλου.
4. Μέγα Βραβείο Κριτικών θεάτρου έτους 2000.

Έχει μεταφράσει στα ελληνικά: Mrojek, Ben Johnson, Vitrac, Pinter Harold, Ibsen Henrik, Sean O' Casey, Arrabal, Joe Orton, Artaud Antonin, Atwood Margaret, Map. Macdonald, Shakespeare, Beaumarchais, Stendhal, Fournier Alain, Haviaras Stratis, Ambert Alba, Ackroyd Peter, William Faulkner και στα νέα ελληνικά τα έργα του Αριστοφάνη: Ειρήνη, Πλούτος, Βάτραχοι, Νεφέλαι, Όρνιθες, Αχαρνής, Θεσμοφοριάζουσαι, Λυσιστράτη.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ

Προς Ελευσίνα, Αθήνα, Εστία, 1995. Σελ. 111. ΙSBN: 960-05-0603-5
Εξορία, Αθήνα, Εστία, 1982. Σελ. 84.
Λύκε-Λύκε, Αθήνα, Εστία, 1984. Σελ. 101
Διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1976. Σελ. 110
Η Καθαίρεση, Αθήνα, Κέδρος, 1969. Σελ. 105.
Το φάντασμα του Κου Ραμόν Νοβάρο, Αθήνα, Κέδρος, 1973. Σελ. 96. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 115. ΙSBN: 960-03-2012-8

Μικρό-Αστικό Δίκαιο, Αθήνα, Κέδρος, 1984, Σελ. 94

Περιποιητής Φυτών, Αθήνα, Κέδρος, 1989. Σελ. 92. ISBN: 960-04-0245-0. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 115. ISBN:960-03-2013-6

Βιοχημεία, Αθήνα, Δωδώνη, 1971. Σελ. 103. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 101. ISBN: 960-03-2016-0

Η Τελετή, Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 75. ISBN: 960-03-2015-2

Η Βουή, Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 94 ISBN: 960-03-2014-4

ΠΡΟΖΑ

Αφροδίτη, Αθήνα, Εστία, 1986, 2000. Σελ. 120.
Ύλη Δάσους,, Αθήνα, Καστανιώτης, 2000. Σελ. 97. ISBN: 960-03-0890-Χ
Πάντα Καλά, Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. Σελ. 386. ISBN: 960-03-2098-5
Η Μητέρα του σκύλου, Αθήνα, Καστανιώτης, 1990. Σελ. 254. ISBN: 960-03-0482-3
Ο Παλαιός των ημερών, Αθήνα, Καστανιώτης, 1994. Σελ. 215. ISBN: 960-03-1283-4

Μεταφράσεις

Στα Γαλλικά:

L'enfant de chienne [tr.by]: Jacques Bouchard. Paris, Editions Gallimard - Du Monde Entier, 1993. Σελ. 242 ΙSBN: 2-07-072673-8

L' ancien des jours [tr.by]: Jacques Bouchard Paris, actes Sud, 1997. Σελ. 212. ΙSBN: 2-7427-1045-0

Στα Ιταλικά:

Madre di cane [tr.by]: Alberto Gabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1998. Σελ. 200. ISBN: 88-8306-001-6

L' Antico dei Giorni [tr.by]: Alberto Gabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1999. Σελ. 154. ISBN: 88-8306-027-Χ

Πάντα Καλά, [tr.by]: Alberto Gabrieli. Milano, Crocetti Editore, 1999. Σελ. 154. θα βγει εντός του μηνός.

Στα Ισπανικά:

Memorias de una hija de perra [tr.by]: Kristina Serna. Barcelona, Seix Barral, 1994. Σελ. 238. ISBN: 84-322-4716-2

El Padre de los tiempos [tr.by]: Margarita Ramirez - Montesinos. Madrid, Amaranto, 1999. Σελ. 197. ISBN: 84-921605-4-3

Στα Ολλανδικά:

De Moeder Van De Hono, [tr.by]: Hero Hokwerda. Amsterdam, Uitgeverij Bakker, Prometeus, 1997. Σελ. 233. ISBN: 90-351-1897-9

Στα Γιουγκοσλάβικα:

Drevan od postanja dana, [tr.by]: Gaga Rosic. Beograd, Stubovi Kulture, 1998. Σελ. 193.

MAJKA ΠCA, [tr.by]: Gaga Rosic. Beograd, Deyce Novine, 1994. Σελ. 228. ISBN: 86-367-0690-4

Στα Γερμανικά:

Die Tochter der Hundin, [tr.by]: Birgit Hildebrand. Munchen, Carl Hanser Verlag 2001. Σελ. 271. ISBN: 3-446-20053-3

Ο Συγγραφέας Παύλος Μάτεσις

Το έργο του Παύλου Μάτεσι είναι πολύχρωμο. Μοιάζει με τον νευτώνειο δίσκο. Όταν ο δίσκος ακινητεί, βλέπεις καθαρά τις πτέρυγες του, γεύεσαι ή αναλύεις τους κατ' ιδίαν χρωματισμούς, εκτιμάς τις μεταξύ τους γειτνιάσεις και σχέσεις. Μπορείς να μιλήσεις - και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει γίνει αυτό- για το θέατρο, το μυθιστόρημα, το διήγημα, την κριτική - δοκιμιακή σκέψη, τη μετάφραση, ακόμη και το χρονογράφημα ή την παρλάτα του.
Ο Μάτεσις, ενώ μπορεί να σε παραπλανήσει και να νομίσει πως είναι μεταφυσικός επειδή χρησιμοποιεί κατά τη γραφή συγγενείς προς τη μεταφυσική μεθόδους, μεταφυσικός δεν είναι. Η μεταφυσική, δηλαδή ο υποσχετικός πρόναος των θρησκειών, συνιστά προθανάτια παρηγόρηση και, τελικά, έντρομη λιποταξία από την πραγματικότητα. Ο Μάτεσις, αντίθετα, βαθιά αντιχριστιανός νομίζω, ακεραιώνει τη μοίρα των ηρώων του εδώ. αποδέχεται την κινούμενη άμμο του ανθρώπινου πεπρωμένου, τιμωρεί ή καθαγιάζει δια των ηρώων του, αλλά εδώ. Στο σημείο αυτό συναντάμε άλλη μια βασική συνιστώσα της τραγικής περιοχής: την αξιοπρέπεια απέναντι στον οποιονδήποτε κίνδυνο του βίου. Οι ήρωες του Μάτεσι περιάγονται σε κατάσταση αυτοπυρπόλησης, επειδή, μέσα σ' έναν κόσμο και μια μοίρα ανέλπιδη, πέραν του καλού και του κακού, ψηφίζουν και τάσσονται υπέρ της αξιοπρέπειας τους. Και αξιοπρέπεια στην περίπτωση σημαίνει ανάστημα της πράξης, της οποιαδήποτε πράξης, που θα οδηγήσει στην ολοκλήρωση μιας κατακόρυφης, σαν λαιμητόμου, μοίρας.
Με τα χρόνια, από την Τελετή (1966) μέχρι τις τελετές του Προς Ελευσίνα και του Παλαιού των ημερών, τα όντα του Μάτεσι κατασκευάζονται όλο και πιο συνειδητά πάνω στην τραγική βάση, έτσι ώστε να βαδίσουν, απ' την αρχή μέχρι την κατάληξη των έργων του, στη συντριβή τους. Η συντριβή τους είναι η επαλήθευση και αποθέωσή τους (ή και η θέωσή τους). Η τιμωρός μοίρα βρίσκεται μέσα στη φύση τους και τα καθοδηγεί προς την απαίσια έκβαση, που, όμως, γι' αυτά είναι αίσια, αφού θα καούν και θα λαμπρυνθούν μέσα στο τραγικό φως. Τα όντα αυτά είναι τετιμημένα: θα πάθουν για να μάθουν και έτσι θα δείξουν. Οι ροπές και οι φορές τους απολήγουν σε δείξεις. Θα συντριβούν, όχι ως όντα "καταραμένα" (o maudit ήρωας ανήκει σε ξένη προς τον Μάτεσι, ρομαντική αντίληψη), αλλά ως ενθέως ή και θεόθεν τραγικά. Απ' αυτή τη σκοπιά εννοεί κανείς καθαρότερα ίσως το οιστρήλατο χιούμορ του συγγραφέα στις μη τραγικές περιπτώσεις: τις διαχειρίζεται μ' ένα σύμμεικτο αίσθημα οίκτου και περιφρόνησης θεωρώντας τες εκτός ουσιαστικού τραγικού παιγνίου, τις εγκαταλείπει στην απλή δραματική τους περιοχή, την καθημερινή και αντικαταστατή, στην περιοχή που επιδέχεται ή και υπαγορεύει την ταπεινή κάθαρση μέσα από το σκώμμα και τη λοιδορία.
Το αίνιγμα του κόσμου το λύνουν μόνον οι παραβάτες, αυτοί που διαρρηγνύουν τον υμένα του φυσικού νόμου, αυτοί που αποστατούν, που στασιάζουν κατά της τυπικής ισορροπίας: ο Ραμόν Νοβάρρο, η Ραραού, η φόνισσα της Μητέρας του σκύλου η Μάρθα - Μαρία της Εξορίας, η φόνισσα της Αφροδίτης, η ψυχορραγούσα οικογένεια του Προς Ελευσίνα, ο Ελισσαίος και ο Ζάγρος. Είναι ανευλαβείς και άφρονες επειδή θεολογούν και δεν θρησκεύονται. Είναι ηθοποιοί υπό την αρχαία έννοια, τα ήθη τους αδιαφορούν για την ηθική επειδή μεριμνούν για την παραγωγή ήθους. Δεν πράττουν κατ' ιδίαν πράξεις, αλλά ενιαία πράξη, με την οποία και ταυτίζονται. Αυτή η πράξη, που μπορεί εξωτερικά να απαρτίζεται από επί μέρους ενέργειες, τους συναποτελεί. Και είναι πάντα πράξη γενναιόδωρη, πράξη σπατάλης, αν όχι και ασωτίας.
Κάπως έτσι και αδρομερώς φαντάζει στα μάτια το λευκό της περιδίνησης του νευτώνειου δίσκου στον Μάτεσι. Όταν ο δίσκος του Νεύτωνος ηρεμήσει, αποκαλύπτονται και πάλι τα χρώματα του, έντονα, αποχρωσιακότερα, παλ, κατά την περίσταση.

Γιάννης Βαρβέρης
Ποιητής
Σωσίβια Λέμβος, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999
ISBN: 960-03-2576-6


Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του
ΠΑΥΛΟΥ ΜΑΤΕΣΙ
(αποσπάσματα από κριτικές)

Η Τελετή, Αθήνα, Καστανιώτης, 1997.
Σελ. 75. ISBN: 960-03-2015-2

…Η τελετή με τον κλαυσίγελο είναι ένα "αριστοτέχνημα που δίκαια το ξεχώρισε η κριτική επιτροπή του κρατικού θεατρικού διαγωνισμού. Αν δεν του απένειμε κ' ένα πρώτο βραβείο, τούτο το αιτιολογούν, πιστεύω, οι σύντομες διαστάσεις του. Η Τ ε λ ε τ ή είναι ένα μονόπρακτο και ίσως το πρώτο βραβείο να είναι σωστό να το κερδίζουν πιο σύνθετα πιο ολοκληρωμένα. Οπωσδήποτε αντίθετα από πολλά ελληνικά έργα που άμα παρουσιασθούν στη σκηνή χάνουν τη μάχη τους, "η Τ ε λ ε τ ή" αποτελεί μια νίκη. Ο κ. Μάτεσης όπως και η Κα Αναγνωστάκη είναι νέες συγγραφικές δυνάμεις που πρέπει πολύ να υπολογίζονται. Ω! Βέβαια η επιρροή του Ιονέσκο είναι αισθητή. Δεν νομίζω ότι ο κ. Μάτεσις θα έγραφε ένα τέτοιο έργο αν δεν είχε προηγηθεί ο Ιονέσκο...

Άλκης Θρύλος
Κριτικός θεάτρου
Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, Νο 957, 15-5-1967

Το Φάντασμα του Κου Ραμόν Νοβάρο,
Αθήνα, Κέδρος, 1973. Σελ. 96. Αθήνα,
Καστανιώτης, 1997. Σελ. 115. ΙSBN: 960-03-2012-8

… "Το Φάντασμα του κ. Ραμόν Νοβάρο" είναι μια επιστροφή στο οικείο και θα θέλαμε να βεβαιώσουμε τον κ. Μάτεσι πως τώρα αρχίζει την καριέρα του. Τώρα είναι ώριμος, γιατί τώρα είναι αυτάρκης. Έγραψε ένα έργο ιδιοφυές.
Το περιεχόμενο τον ώθησε στη μορφή και η κατασκευή της φόρμας, είναι τόσο στέρεη, γιατί είναι τόσο παλιά και νόμιμη, όσο και απλή. Τα στοιχεία από τον κινηματογράφο, τα φλας - μπακ, η τεχνική της αιφνίδιας εισόδου του παρελθόντος γελά το παρόν (Άρθουρ Μίλλερ "Θάνατος του εμποράκου"), οι λύσεις που νομιμοποιούν και καθαγιάζουν τη θεατρική σύμβαση (Θόρντον Γουάϊλντερ) έτσι, όπως στεγάζονται στο έργο του, δίνουν την εντύπωση πως και κείνα και τούτα είναι η κερδισμένη μάχη των μαστόρων του θεάτρου, υπόθεση της συντεχνίας, κοινό κτήμα, εργαλείο οικείο και σημαντικό, αναγνωρίσιμο…
Αν θέλαμε να βρούμε ένα θεατρικό πρόγονο του κ. Μάτεσι θα αναφέραμε τον Ντε Φιλίππο. Αυτό το μείγμα νέο-ρεαλισμού, κριτικού ρεαλισμού και παιδικής θέρμης που διακρίνει κανένας στον Ιταλό συγγραφέα υπάρχει στα "Φαντάσματα"…

Κώστας Γεωργουσόπουλος
Θεατρολόγος, κριτικός θεάτρου
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 10-4-1973

Περιποιητής Φυτών, Αθήνα, Κέδρος, 1989.
Σελ. 92. ΙSBN: 960-04-0245-0. Αθήνα,
Καστανιώτης, 1997. Σελ. 115. ISBN: 960-03-2013-6

… Ο Π. Μάτεσις πετυχαίνει να παρουσιάσει το πιο ολοκληρωμένο ίσως, ως τώρα, κείμενό του. Ένα κείμενο ευφάνταστο στο λόγο, ευρηματικό στα διαδραματιζόμενα και πλούσιο στους υπαινιγμούς που κρύβονται πίσω κι απ' τα λόγια κι απ' τα δρώμενα. Και, κυρίως, απόλυτα συγκροτημένο στους στόχους τους, χωρίς υποχωρήσεις σε επιπόλαιες ελκυστικές ιδέες ή σε "επιδερμικές" εντοπιότητες. Ο "Περιποιητής", αποτελεί ένα σοβαρό βήμα προς την κατεύθυνση του "παγκόσμιου" θεάτρου…

Βάιος Παγκουρέλης
Κριτικός Θεάτρου
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 17-3-1989.

Περιποιητής φυτών

Ο κ. Π. Μάτεσης είναι συγγραφέας ιδιοφυής, ποικίλων επιδράσεων. Δεν μιμείται κανέναν. δεν τον μιμείται κανείς. Κάθε νέο έργο του είναι και μια έ κ π λ η ξ η. Το ίδιο συνέβη και με το τελευταίο του: "Περιποιητής φυτών", που είναι ασφαλώς ένα ακόμη σκαλοπάτι στην καλλιτεχνική του άνοδο.
Ο "Περιποιητής φυτών" είναι μια σαρκαστική ονειρική ωδή για τη ζωή και τον θάνατο. Βέβαια είναι ορατό το "ερέθισμα" της συγγραφής του: είναι το "Περιμένοντας τον Γκοντό" του Σ. Μπέκετ. Στον Μπέκετ όμως έχουμε σαρκασμό του π λ ή ρ ο υ ς κενού, ενώ στον Μάτεσι έχουμε σαρκασμό του πλήρως υπαρκτού. Κοινός παρονομαστής: η πορεία προς τον θάνατο. Στον Ιρλανδό συγγραφέα (αγγλόφωνο και κυρίως γαλλόφωνο), μάταια περιμένουν τον Γκοντό ο Εστραγκόν και ο Βλαντιμίρ, για να συμμετάσχει στο "παιχνίδι" τους. στον Έλληνα συγγραφέα, μάταια περιμένουν ο Κωνστάντιος και ο Φρίξος τους θεατές, που θα παρακολουθήσουν την παράστασή τους. Το απαισιόδοξο "μήνυμα" στον Μάτεσι είναι συντριπτικά π ε ι σ τ ι κ ό τ ε ρ ο από ό,τι στον Μπέκετ. Το ιλαρό και το τραγικό στοιχείο υπάρχει βέβαια και στους δύο…

Άλκης Μαργαρίτης
Κριτικός Θεάτρου
Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, Νο 1486, 1-6-1989.

Η Μητέρα του σκύλου, Αθήνα, Καστανιώτης,
1990. Σελ. 254. ISBN: 960-03-0482-3

Zwei Frauenschicksale in Griechenland unter der deutschen Besatzung. Ein Roman voller unerborter Bilder und Szenen, die seinen Autor international berubmt gemacht haben.
Matessis hat diese Geschichte vom Format einer antiken Tragodie einer Komodiantin in den Mund gelegt. Ihre Tochter Rubini ist es, die nach dem Tod der Mutter deren Gerchichte und ihre eigene erzahlt. Schauspielerin sei sie selbst gewesen, erzahlt sie, eine femme fatale mit Namen Rarau. Das Lachen liegt ihr naher als das Weinen, und das Unsagliche scheint ihr die Zunge zu losen. Oder kann sie die Erinnerung nur ertragen, indem sie sich und die anderen ein wenig belugt?

Vor schautext des Verlages

Η μητέρα του Σκύλου

Εκτός από τη Μαργαρίτα Λυμπεράκη, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες αφηγηματογράφους είναι ο Παύλος Μάτεσις με το μυθιστόρημα του Η Μητέρα του σκύλου που μόλις κυκλοφόρησε. Το βιβλίο, στο μεγαλύτερο μέρος του είναι μονόλογος της ηρωίδας, Ραραού, εκτός από δύο κεφάλαια που είναι γραμμένα σε γ΄ πρόσωπο. Αυτή η τεχνική δίνει στην αφήγηση τη ζωντάνια και την αμεσότητα του προφορικού λόγου. Μέσα από την αφήγηση ξετυλίγεται η ιστορία της Ελλάδος (ιταλογερμανική κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος, κυβέρνηση δεξιάς μοναρχίας, πραξικόπημα 1967).

Cesare Segre
Εφημ. Corriere della Sera, 3-1-99

H Μητέρα του σκύλου

Η Μητέρα του σκύλου αναδεικνύει εξαρχής έναν συγγραφέα με μεγάλο ταλέντο. Ο Παύλος Μάτεσις που είναι ήδη καθιερωμένος ως θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής μας παραδίδει ένα έργο ολοκληρωμένο, ζωντανή απόδειξη της άνθισης της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας.

Fred A. Reed
Μεταφραστής, Συγγραφέας, Δημοσιογράφος
Εφημερίδα LE DEVOIR, 20-03-1993

Η Μητέρα του σκύλου

Που οφείλεται η τεράστια επιτυχία αυτού του βιβλίου στην Ελλάδα; Οφείλεται στον Μάτεσι που είναι ένας δεινός αφηγητής που μας οδηγεί σ' ένα τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στη κωμωδία και το μελόδραμα, με οίστρο και δεξιοτεχνία σχεδόν φελινική.

Εκείνοι που δεν έχουν το χρόνο να διαβάσουν Έλληνες συγγραφείς, καλά θα έκαναν να ξεφύλλιζαν τουλάχιστον αυτό το βιβλίο σε βιβλιοπωλείο για ν' ανακαλύψουν στις σελίδες 42-43 για παράδειγμα ένα εξαίσιο γράμμα αγάπης.

Sacha Marounian
Περιοδικό LA QUINZAINE LITTERAIRE, 1-15.05.1993

H Μητέρα του σκύλου

Τι ιστορία! Υπάρχουν βιβλία που μας καθηλώνουν. Ορίστε ένα από αυτά: Η Μητέρα του σκύλου του Π. Μάτεσι μεταφρασμένη από τον Jacques Bouchard που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Gallimard μας έκανε ν' ανακαλύψουμε ένα ακόμη μαργαριτάρι.

Jacques Folch - Ribas
Εφημ. LA PRESS, 16-05-1993

H Μητέρα του Σκύλου

…Πράγματι, όπως έχει επισημάνει και η κριτική, το μυθιστόρημα ταλαντεύεται ανάμεσα στον Φελίνι και στον Μπέκετ…
…το αποτέλεσμα είναι: ένα ποιοτικό μυθιστόρημα που δεν κρύβει τις προθέσεις του ούτε τη φιλοδοξία του να αρέσει περισσότερο από τόσα άλλα σύγχρονα μυθιστορήματα.

Julia Guillamon
Δημοσιογράφος
Εφημερίδα ΑVUI, 6-10-94

H Μητέρα του σκύλου

…Όπως η Γουίνι στις "Ευτυχισμένες μέρες" του Μπέκετ, η Ραραού επ' ανεπισκέπτεται τον κόσμο της. Ξαναφτιάχνει από την αρχή την ιστορία του…. Ο ιλιγγιώδης μονόλογός της, ένας χείμαρρος που αναδίνει μουσική…
Η Ραραού θυμάται. Και μιλάει, μιλάει για να εξορκίσει τους εξευτελισμούς. Και ο λόγος της είναι μαγικός, γιατί κάνει να ανατείλουν άνθη μέσα από τη λάσπη.
Αυτό το μυθιστόρημα του Έλληνα Π.Μ. (βοηθημένο από έναν μεταφραστή μάγο: τον Ζάκ Μπουσάρ) αυτό το άσμα της Ραραού είναι ένας ύμνος για τη χώρα αυτή όπου τα παιδιά πάντα κουβαλούν χειροβομβίδες στα καλαθάκια τους, κάνοντας "πως πάνε να μαζέψουν χόρτα". Η "Μητέρα του Σκύλου" μοιάζει μ' αυτή τη χειροβομβίδα που σκάει, σκοτώνει και… σκορπάει παντού κομφετί μυριόχρωμα. Η Ραραού είναι μια μάγισσα: χάρη στη δύναμη του λόγου της, κρύβει τη φρίκη της εποχής εκείνης κάτω από μια μάσκα με περιπαιχτικό χαμόγελο. Δεν καταλαβαίνει τίποτα απ' όσα συμβαίνουν γύρω της, όμως βλέπει. Και μεταμορφώνει και το πλέον ασήμαντο γεγονός σε μία μπουρλέσκ εποποιία.

Αndre Rollin
Δημοσιογράφος
Εφημ. LE CANARO ENCHAINE, 24-3-1993

Η μητέρα του σκύλου

…Σκωπτικός ο Παύλος Μάτεσις και σατιριστής σε όλες τις σελίδες του βιβλίου, που διαβάζεται χωρίς ο αναγνώστης να κουραστεί ούτε μια στιγμή: μαζί και ρεαλιστής, όπως στη σκηνή της κατεδάφισης του πολυβολείου - σπιτιού, από την μπουλντόζα, με τον σακάτη να γίνεται ένα με το σωρό…
Δεν ασκεί κριτική στους χαρακτήρες των ηρώων του - τους αφήνει ελεύθερα στην κρίση του αναγνώστη, αλλά κι αυτός δεν τολμάει να "απλώσει χέρι", γιατί όλοι έχουν αποκτήσει δικαίωμα μερίδας από το σεβασμό του…

Κώστας Τσαούσης
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΘΝΟΣ, 20-6-1990

Ο Παλαιός των ημερών, Αθήνα, Καστανιώτης, 1994.
Σελ. 215. ISBN: 960-03-1283-4

Ιδού λοιπόν το βιβλίο Ο Παλαιός των ημερών- έξοχα μεταφρασμένο από τον Jacques Bouchard μυθιστόρημα που το θεωρούμε ως ένα από τα καλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Actes Sud που μας τον γνώρισαν. Και εμείς με τη σειρά μας θα τον συστήσουμε στους αναγνώστες μας.

Μια αλληγορία εξαίσια, ένα μοναδικό στυλ, ένας ασύγκριτος μυθιστοριογράφος. Πρέπει οπωσδήποτε να τον διαβάσουν όλοι.

Anne - Marie Sambroni
Εφημ. LA MARSEILLAISE 11-01-98

Ο Παλαιός των ημερών

Μυστικιστικό, παγανιστικό κείμενο της παραφοράς και της παραδοξότητας, ο "Παλαιός των Ημερών" αποτελεί μια λιτανεία αλλά και ένα δοξαστικό στη μαγεία του παραμυθιού και στο πολυσήμαντο της ελληνικής γλώσσας…
Σαν αγέρας ψαλμωδίας ρυθμικής και πλήρους ήχων και εικόνων ανελίσσεται και τούτος "Ο Παλιός των Ημερών", εγκολπώνοντας τον αναγνώστη του σε μια τελετουργία ιερής και ερωτικής θεοφαγίας για να τον εγκαταλείψει σε τοπία αρχέγονης μέθεξης.

Δημήτρης Τσατσούλης
Θεατρολόγος, κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 5-3-1995.

Ο Παλαιός των ημερών

Με το δεύτερο μυθιστόρημα του, τόσο άρτιο όσο και το πρώτο, ο Μάτεσις κατοχυρώνεται ως ένας μεγάλος μυθιστοριογράφος. Ένα μυθιστόρημα ολοκληρωμένο, λαμπρό, μυστηριώδες. Αποσπά τα σημαντικότερα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης για να τα μεταλαμπαδεύσει σε άλλους.

Laurence Liban
Εφημ. L' EXPRESS, 1-1-98

O Παλαιός των ημερών

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Παύλου Μάτεση είναι ένα έργο παράφορο, όπως η ζωή πρέπει - σύμφωνα με τον συγγραφέα - να γίνει παραφορά, αλλιώς γίνεται βάρος. Στην ορεινή δαιμονική Ελλάδα σε μια περιοχή όπου εδώ και δύο αιώνες δεν έχει ευλογηθεί με θαύμα, θα παρουσιαστεί ο Ελισσαίος. Βίαια χαρισματικός, με συνένοχο τη λαχτάρα του κόσμου μαζί με τον σύντροφο εχθρό του θα πραγματοποιήσει το αληθινό θαύμα. Και θα τρομάξει. Το κείμενο συναρπάζει με τη μαγική του διάσταση και την εξαιρετική του γλώσσα. Από τα ωραιότερα βιβλία που κυκλοφόρησαν τελευταία.

Εφημ. ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, 4-2-1995

Ο Παλαιός των ημερών

…Ο Μάτεσις ποιεί λογοτεχνία - επιμένει να παράγει στυλ. Δεν πάσχει από την φτωχοαλαζονική μανία της εξομολόγησης ή της ηθολογίας ή της μαρτυρίας…
Ο Μάτεσις είναι ο μέγας Είρων της λογοτεχνίας μας, δηλαδή το μέγα πρίσμα, ο παραμορφωτικός πολυεστιακός φακός, που κάθε λεία πλευρά του είναι η κατεργασμένη και φινιρισμένη φάση της γλωσσικής μας ιστορίας…
Ο Μάτεσις ανθίσταται. Δεν χαρίζεται στους γλωσσικά νωχελείς. Γίνεται ενοχλητικά αιρετικός. Πετροβολάει σε κάτι αιφνίδιες και απροσδόκητες εκδοχές του γλωσσικού οργάνου. "Ο Παλαιός των Ημερών" είναι ως προς αυτό σκανδαλώδης…
Εγώ προσωπικά νομίζω πως, αν κανείς σώνει και καλά θέλει να βρει συγγενικά κείμενα ή είδη με το έργο του Μάτεσι που μας απασχολεί, θα τα βρει στην βαλπούργεια νύχτα, την πρώτη και την δεύτερη στους δύο "Φάουστ" του Γκαίτε, στις εφιαλτικές σελίδες του Έδγαρ Άλλαν Πόε, στα μεταφυσικά τέρατα του Γουίλλιαμ Μπλέηκ και στην "Βιριδιάνα" του Μπουνιουέλ…
"Ο Παλαιός των Ημερών" περιμένει στη στροφή του αιώνα την άλλη γενιά.

Κώστας Γεωργουσόπουλος
Θεατρολόγος, κριτικός θεάτρου
Περιοδικό Η ΛΕΞΗ, Νο 129, 1995